İLHANLI ASTRONOMİSİNİN BİLİNMEYENLERİ: ŞEMSEDDÎN ELVÂBKANAVÎ VE SULTAN OLCAYTU HAN (SULTANİYYE) GÖZLEMEVİ MESELESİ

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.authorKaya, Seyfettin
dc.date.accessioned2024-12-24T19:19:11Z
dc.date.available2024-12-24T19:19:11Z
dc.date.issued2020
dc.departmentSiirt Üniversitesi
dc.description.abstractİlhanlılar döneminde Merâga ve Tebrîz gözlemevlerinde çalışan önemli bilim adamlarından biri deŞemseddîn el-Vâbkanavî el-Buharî’dir. 1272 yılından beri 40 yıl boyunca astronomi ve gözlem çalışmalarıyürüten Şemseddîn el-Vâbkanavî el-Buharî, Olcaytu Han döneminde yazımına başladığı Zîc-i el Muhakkakes-Sultanî adlı eserin de sahibidir. Ancak bu zîc, Olcaytu Han döneminde (1304-1316) yazılmaya başlanmasınarağmen onun ölümü üzerine oğlu İlhanlı hükümdarı Ebu Sa’id Bahadır’a (1317-1335) ithaf edilmiştir. Zîc-i elMuhakkak es-Sultanî’nin en önemli özelliği; daha önce yazılmış, ancak zamanla kaybolmuş olan zîc adlarınınbu eserde zikredilmesi ve daha önceki zîc’lere dayanılarak yazılan ve bundan dolayı içinde birtakım yanlışlıklarbulundurduğu iddia edilen Zîc-i İlhanî’yi eleştirmesi ve bu eleştirileri haklı çıkaracak özgün rasat bilgilerivermesidir. Şemseddîn el-Vâbkanavî el-Buharî’yi astronomi tarihinde önemli kılan bir diğer gelişme ise 30Ocak 1283 yılında yaptığı rasatlar sonucunda “halkalı Güneş tutulması” hakkında bilgiler vermesidir. AyrıcaHülağü Han döneminde 1256-1265) Merâga’da ve Gâzân Han döneminde (1295-1304) Tebrîz’de gözlemevlerikurulmasının dışında Sultan Olcaytu Han döneminde de Sultaniyye’de bir gözlemevinin kurulduğu iddiasıbulunmaktadır. Hatta Şemseddîn el-Vâbkanavî el-Buharî’nin, Sultan Olcaytu Han döneminde (1304-1316)Sultaniyye’de kurulduğu iddia edilen bu gözlemevinde de çalıştığı tahmin edilmektedir.
dc.identifier.endpage484
dc.identifier.issn1300-9702
dc.identifier.issn2149-3243
dc.identifier.issue1
dc.identifier.startpage471
dc.identifier.trdizinid388035
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/388035
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12604/5583
dc.identifier.volume30
dc.indekslendigikaynakTR-Dizin
dc.language.isotr
dc.relation.ispartofFırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_20241222
dc.subjectTarih,Astronomi ve Astrofizik
dc.titleİLHANLI ASTRONOMİSİNİN BİLİNMEYENLERİ: ŞEMSEDDÎN ELVÂBKANAVÎ VE SULTAN OLCAYTU HAN (SULTANİYYE) GÖZLEMEVİ MESELESİ
dc.typeArticle

Dosyalar

Koleksiyon

TR-Dizin İndeksli Yayınlar Koleksiyonu