Feyzi Ersoy'un Bir Kitaba Tutuldum adlı romanının metin dilbilimsel çözümlemesi
[ X ]
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Siirt Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Dil, dünya üzerindeki her duyguyu, düşünceyi, durumu, olayı ifade edebilme kabiliyetine sahip uçsuz bucaksız bir sahadır. Bu sonsuz sahada ifade edilen konu, olay ve durumlar da sırasıyla sözcüklerin, cümlelerin, cümle üstü birimlerin aracılığıyla ifade edilebilmektedir. Bir araya getirilen bu dilsel birimler dil bilgisel ve anlamsal ilişkilerin doğru kurulması koşuluyla metin oluşturabilmektedir. Metinler dilbilimsel açıdan incelenirken metin olmanın 7 ölçütü olarak kabul edilen bağdaşıklık, tutarlılık, kabul edilebilirlik, amaçlılık, bilgisellik, durumsallık, metinlerarasılık başlıkları açısından değerlendirilmektedir. Bu çalışmada Prof. Dr. Feyzi Ersoy'un 'Bir Kitaba Tutuldum' isimli romanı, 'bağdaşıklık' ve 'tutarlılık' ilkeleri açısından ele alınmıştır. Birinci bölümde metnin yüzey yapısındaki dil bilgisel ilişkilerini konu edinen bağdaşıklık kavramı açıklanmış, bağdaşıklık kavramı 5 ayrı başlık hâlinde ele alınmıştır. Ele alınan her bir başlık, örnekler üzerinden yorumlanarak bağdaşıklık ilkesinin ne ölçüde sağlanabildiği değerlendirilmiştir. İkinci bölümde ise metnin derin yapısındaki ilişkiler üzerinde durulan tutarlılık kavramı açıklanmış ve metin olay bazlı konu sıralaması, zaman ve mekân odağı, dil ve üslup, metinlerarasılık işaretleyicileri açısından ele alınmıştır. Bu çerçevede değerlendirilen metnin tutarlılığı tartışılmıştır. Bu çalışma, metin dilbilim alanına ve benzer konularda çalışma yapacak olan diğer araştırmacılara katkı sağlayacaktır.
Language is a vast field that has the ability to express every emotion, thought, situation and event in the World. Subjects, events and situations expressed in this endless field can be expressed through words, sentences and supra-sentential units, respectively. Bringing these linguistic units together can become a text, provided that grammatical and semantic relationships are established correctly. While the text, which is the material of linguistics and text linguistics, one of its important sub-branches, is examined from a linguistic perspective, it is evaluated in terms of 7 criteria of being a text: cohesion, coherence, acceptability, intentionality, informativity, situationality and intertextuality. In this study, Prof. Dr. Feyzi Ersoy's novel titled 'Bir Kitaba Tutuldum' was discussed in terms of the principles of 'cohesion' and 'coherence'. In the first chapter, the concept of cohesion, which deals with the grammatical relationships in the surface structure of the text, is explained and the concept of cohesion is discussed under 5 separate headings. Each topic discussed was interpreted through examples and the extent to which the principle of coherence was achieved was evaluated. In the second part, the concept of consistency, which focuses on the relationships in the deep structure of the text, is explained and the text; It was discussed in terms of event-based topic order, time and place focus, language and style, and intertextuality markers. In this context, the coherence of the evaluated text has been discussed. This study will contribute to the field of text linguistics and other researchers who will study similar subjects.
Language is a vast field that has the ability to express every emotion, thought, situation and event in the World. Subjects, events and situations expressed in this endless field can be expressed through words, sentences and supra-sentential units, respectively. Bringing these linguistic units together can become a text, provided that grammatical and semantic relationships are established correctly. While the text, which is the material of linguistics and text linguistics, one of its important sub-branches, is examined from a linguistic perspective, it is evaluated in terms of 7 criteria of being a text: cohesion, coherence, acceptability, intentionality, informativity, situationality and intertextuality. In this study, Prof. Dr. Feyzi Ersoy's novel titled 'Bir Kitaba Tutuldum' was discussed in terms of the principles of 'cohesion' and 'coherence'. In the first chapter, the concept of cohesion, which deals with the grammatical relationships in the surface structure of the text, is explained and the concept of cohesion is discussed under 5 separate headings. Each topic discussed was interpreted through examples and the extent to which the principle of coherence was achieved was evaluated. In the second part, the concept of consistency, which focuses on the relationships in the deep structure of the text, is explained and the text; It was discussed in terms of event-based topic order, time and place focus, language and style, and intertextuality markers. In this context, the coherence of the evaluated text has been discussed. This study will contribute to the field of text linguistics and other researchers who will study similar subjects.
Açıklama
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, Yeni Türk Dili Bilim Dalı
Anahtar Kelimeler
Dilbilim, Linguistics
