Hâlidî tekkelerinin toplumun sosyal ve dinî pratikleri üzerindeki etkileri
Yükleniyor...
Tarih
2017
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Doğu ve Güneydoğu Anadolu başta olmak üzere Anadolu’da ve farklı coğrafyalarda
tarikatların çok büyük etkisi olmuştur. Bunların başında da yaygın
bir tarikat ağına sahip olan Nakşibendî-Hâlidî tekkeler gelmektedir. Özellikle
Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî’nin bölgeye atadığı halifeler aracılığıyla bu etki daha
da artmıştır. Hâlidi geleneğinde tekke ve medresenin bir arada yürütülmesi,
bölgedeki birçok şeyhin aynı zamanda medresesinin de olması, bu tekkelerin
bölgedeki etkinliğini de arttırmıştır. Söz konusu tekkeler, toplumun dini pratiklerini
şekillendirmenin yanında sosyal pratikleri de etkilemektedir. Hâlidî geleneği,
birçok kalifiye eleman yetiştirerek bölgenin din hizmetlerini yürütmede
kilit bir rol üstlendiği gibi, kan davaları ve aşiretler arası anlaşmazlıklarda arabuluculuk
rolü üstlenme, kanaat önderi olarak toplumsal ilişkileri düzenleme,
kurdukları medrese ağı aracılığıyla eğitim faaliyetlerinde bulunma vb. birçok
rol üstlenmektedir.
Buradan hareketle, bu bildirinin amacı Hâlidî tekkelerinin topluma yansıyan
yönlerini ortaya koymaktır. Hiçbir tarikatın içinde hayat bulduğu ortamdan soyutlanması
mümkün değildir. Tekke ve toplum arasında karşılıklı bir etkileşim
vardır. Biz de bu bildiri kapsamında Hâlidî tekkelerinin toplumsal ilişki ağları
üzerindeki etkilerini ortaya koymaya çalışacağız. Bu kapsamda Hâlidî tekkelerinin
eğitim öğretime katkıları, geleneğin muhafazasındaki rolleri, toplumun
sosyal ve dini pratikleri üzerindeki etkilerini inceleyeceğiz.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kaynak
MEVLÂNÂ HÂLİD-İ BAĞDÂDÎ VE HÂLİDÎLİĞİN BİNGÖL VE ÇEVRESİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
