3) Diğer
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Güncel Gönderiler
Öğe Hâlidî tekkelerinin toplumun sosyal ve dinî pratikleri üzerindeki etkileri(2017) Aktaş, AhmetDoğu ve Güneydoğu Anadolu başta olmak üzere Anadolu’da ve farklı coğrafyalarda tarikatların çok büyük etkisi olmuştur. Bunların başında da yaygın bir tarikat ağına sahip olan Nakşibendî-Hâlidî tekkeler gelmektedir. Özellikle Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî’nin bölgeye atadığı halifeler aracılığıyla bu etki daha da artmıştır. Hâlidi geleneğinde tekke ve medresenin bir arada yürütülmesi, bölgedeki birçok şeyhin aynı zamanda medresesinin de olması, bu tekkelerin bölgedeki etkinliğini de arttırmıştır. Söz konusu tekkeler, toplumun dini pratiklerini şekillendirmenin yanında sosyal pratikleri de etkilemektedir. Hâlidî geleneği, birçok kalifiye eleman yetiştirerek bölgenin din hizmetlerini yürütmede kilit bir rol üstlendiği gibi, kan davaları ve aşiretler arası anlaşmazlıklarda arabuluculuk rolü üstlenme, kanaat önderi olarak toplumsal ilişkileri düzenleme, kurdukları medrese ağı aracılığıyla eğitim faaliyetlerinde bulunma vb. birçok rol üstlenmektedir. Buradan hareketle, bu bildirinin amacı Hâlidî tekkelerinin topluma yansıyan yönlerini ortaya koymaktır. Hiçbir tarikatın içinde hayat bulduğu ortamdan soyutlanması mümkün değildir. Tekke ve toplum arasında karşılıklı bir etkileşim vardır. Biz de bu bildiri kapsamında Hâlidî tekkelerinin toplumsal ilişki ağları üzerindeki etkilerini ortaya koymaya çalışacağız. Bu kapsamda Hâlidî tekkelerinin eğitim öğretime katkıları, geleneğin muhafazasındaki rolleri, toplumun sosyal ve dini pratikleri üzerindeki etkilerini inceleyeceğiz.Öğe Kürtlerde dini yaşam: Diyarbakır örneği(Ukam, 2015) Aktaş, Ahmet; Yanmış, MehmetProtesto yürüyüşleri, şiddet barındıran eylemler, Kürt ulusalcılar için büyük sembolik anlamlar ifade eden törenler, geniş katılımlı Newroz ve Kutlu Doğum etkinliklerinin bölgede dinî yaşamı nasıl etkilediği merak edilmektedir. Bu çalışmanın amacı 1990’lardan sonra yaşanan yoğun etnik çatışma, zorunlu göç, hızlı kentleşme ve küreselleşme süreçlerinin özelde Diyarbakır’da, genelde ise Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde dinî yaşamın üzerindeki etkilerini ortaya koymaktır. Araştırma kapsamında Diyarbakır’daki dinî yaşamı besleyen resmî-yarıresmî dinî kurumlar, tarikatlar, medreseler, cemaatler, Aleviler ve gayrimüslim dinî gruplar incelenmiştir. Her bir grupla direkt görüşmeler yapılmaya ve kurumların-grupların temsilcisi konumundaki kişilere ulaşılmaya çalışılmıştır. Çok az sayıda müntesibi bulunan (10-20 kişi) dinî gruplar ve muska yazan, cin çıkardığını, büyü bozduğu söylenen heterodoks şeyhler çalışma kapsamında ayrıntılı olarak değerlendirilmemiştir. Araştırmada 1990-2014 dönemine odaklanılmıştır. Çalışma, büyük ölçüde Diyarbakır kent merkezinde yapılan saha araştırmasına dayansa da, ilçelerin birçoğunda da görüşmeler yapılmış, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ne dair gözlemler derlenmiş ve elde edilen saha bilgileri literatür ışığında analiz edilerek raporlaştırılmıştır. Fenomenolojik yöntemle yapılan saha araştırması ile insanların gündelik yaşamları, pratikleri ve rutinleri kendi bağlamı içerisinde keşfedilmeye ve anlaşılmaya çalışılmıştır. Saha araştırmaları sırasında 105 görüşme ve çok sayıda gözlem yapılmıştır. Bu görüşmelerin birçoğu yaklaşık 2 saat sürmüştür. Görüşmelerde farklı ideolojik, siyasi ve dinî grupların yaklaşımları tespit edilmeye çalışılmıştır. Cihatçı Selefi gruplarla ilgili bilgilere ulaşmak için birincil kişiler, onların birinci derece yakınları ya da daha önce bu grupların içinde bulunmuş kişilerle görüşülmüştür. Derinlemesine mülakat yapılan görüşmecilerin 36’sı 18-30 yaş aralığında, 31’i 31-45 yaş aralığında, 26’sı 46-60 yaş aralığında, 12’si 61 yaş ve üzeri kimselerden oluşmuştur. Bunların 17’si kadın 88’i ise erkek katılımcıdır. Bu görüşmelerde; işsiz, öğrenci, avukat, basın çalışanı, öğretim üyesi, seyda, din görevlisi ve dernek temsilcisi gibi farklı meslek grupları ile görüşmeler yapılmıştır. Kartopu örneklem yöntemi ile ana haberci kişi veya kişilere ulaşılmaya çalışılmıştır.
