Nehcü'l Ferâdîs'in tematik sözlüğü (İsimler ve fiiller)
[ X ]
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Siirt Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Yüksek lisans tezi olarak hazırlanan bu çalışmada Harezm Türkçesinin önemli eserlerinden olan Nehcü'l Ferâdîs'in tematik sözlüğü oluşturulmuştur. İsimler ve fiiller olarak iki kısma ayrılan sözlüğün isim kısmında yirmi sekiz başlık ve farklı sayılardaki alt başlıklar sözcüklerin tematik özelliklerine göre tasnif edilmiştir. Tasnif, ana temaların belirlenmesi ve belirlenen başlıklarda sözcüklerin tematik olarak verilmesiyle oluşturulmuştur. Başlıkların ve alt başlıkların oluşturulmasında Yılmaz Akdemir'in "Senglâh'ın Tematik Sözlüğü" adlı çalışmasında yer alan tasnif esas alınmıştır. Devamında sunulan fiiller iş, oluş ve durum fiili olmaları bakımından kategorilere ayrılmıştır. Yapılan değerlendirmelerle çalışma tamamlanmıştır. Sözlüğün en hacimli kısmı Nehcü'l Ferâdîs'in didaktik ve dini bir eser olmasından kaynaklı olarak insan ve insan ilişkilerini kapsayan başlıktır. Bunun yanında dinle alakalı kavramları kapsayan kısım dikkat çekmektedir. Dönemin kültür, ekonomi, yargı, yaşayış ve gastronomi gibi birçok yönden ipuçlarını barındıran sözcüklerine ulaşılmıştır. Çalışma, Nehcü'l Ferâdîs'le alakalı oluşturulan ilk tematik sözlük olması bakımından önemlidir. Anahtar Sözcükler: Nehcü'l Ferâdîs, Kerderli Mahmud, Harezm Türkçesi, Tematik Sözlük
In the study, which was prepared as a master's thesis, the thematic dictionary of Nehcü'l Ferâdîs, one of the important works of Khwarezm Turkish, was created. Twenty-eight titles and sub-titles in different numbers are classified according to the meaning relations of the words in the noun part of the dictionary, which is divided into two parts as nouns and verbs. Classification was generated by determination of the main themes and placement of the names on the topics of interest. The classification in Yılmaz Akdemir's "Senglah's Thematic Dictionary" was used as a source for writing the titles and sub-titles. The verbs presented in the following are divided into categories in terms of being action, event, and state verbs. The study was completed with evaluations made. The most prominent part of the dictionary is the title that covers human and human relations since it is a didactic and religious work. Afterwards, the part covering religion and concepts related to religion draws attention. The words of the period that contain clues in many ways such as culture, economy, judiciary, life, and gastronomy were reached. The prepared study is salient in that it is the first thematic dictionary about Nehcü'l Ferâdîs. Keywords: Nehcü'l Ferâdîs, Kerderli Mahmud, Khwarezm Turkish, Thematic dictionary
In the study, which was prepared as a master's thesis, the thematic dictionary of Nehcü'l Ferâdîs, one of the important works of Khwarezm Turkish, was created. Twenty-eight titles and sub-titles in different numbers are classified according to the meaning relations of the words in the noun part of the dictionary, which is divided into two parts as nouns and verbs. Classification was generated by determination of the main themes and placement of the names on the topics of interest. The classification in Yılmaz Akdemir's "Senglah's Thematic Dictionary" was used as a source for writing the titles and sub-titles. The verbs presented in the following are divided into categories in terms of being action, event, and state verbs. The study was completed with evaluations made. The most prominent part of the dictionary is the title that covers human and human relations since it is a didactic and religious work. Afterwards, the part covering religion and concepts related to religion draws attention. The words of the period that contain clues in many ways such as culture, economy, judiciary, life, and gastronomy were reached. The prepared study is salient in that it is the first thematic dictionary about Nehcü'l Ferâdîs. Keywords: Nehcü'l Ferâdîs, Kerderli Mahmud, Khwarezm Turkish, Thematic dictionary
Açıklama
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, Eski Türk Dili Bilim Dalı
Anahtar Kelimeler
Dilbilim, Linguistics, Türk Dili ve Edebiyatı
