Deyimlerde Yer Alan Dokuz ve Kırk Sayılarına Anlam Temelli Bir Yaklaşım
| dc.contributor.author | Somuncu, Melike | |
| dc.date.accessioned | 2024-12-24T19:16:57Z | |
| dc.date.available | 2024-12-24T19:16:57Z | |
| dc.date.issued | 2020 | |
| dc.department | Siirt Üniversitesi | |
| dc.description.abstract | İnsanların duygu ve düşüncelerinin yansıtılmasında kullanılan göstergelerden biri de sayılardır. Sayıların anlam düzlemleri milletlerin gelenekleri, görenekleri, kültürleri ve dinî inanışları sonucunda şekillenmiştir. Türk kültüründe ve inanışında sayılar her zaman önemli bir konumdadır. Öyle ki Türk mitolojisinde bazı sayılar kutsal bir nitelik taşır. Ayrıca bazı sayıların çok özel anlamları bulunmaktadır. Türkiye Türkçesi deyim ve atasözlerinde yer alan dokuz ve kırk sayılarında da hem taşıdıkları anlam değeri hem de bu iki sayı arasındaki eşdizimlilik çok dikkat çekici bir husustur. Bu makalede dokuz ve kırk sayılarının yer aldığı deyimler taranmak suretiyle tespit edilmiştir. Dokuz ve kırk sayılarının tespit edildiği bu deyimlerin sözlük anlamları Güncel Türkçe Sözlük başta olmak üzere diğer deyim sözlüklerinden de yararlanılarak ortaya konmuştur. Daha sonra anlam boyutu açısından dokuz ve kırk sayıları açıklanmıştır. Aynı anlam mekanizmalarına sahip deyimlerin anlamsal yönleri detaylandırılmıştır. Dokuz ve kırk sayılarının var olduğu sözdizimindeki diğer dil birlikleri ile ilişkileri metin bağlamında ele alınmıştır. İnceleme kapsamındadeyimlerdeki dokuz ve kırk sayılarının hem birbirleriyle hem de diğer sayılarla olan eşdizimlilikleri sunulmuştur. Eşdizimli yapılar içerisinde deyimler ve atasözleri, iki ya da daha fazla kelimenin sıklıkla birlikte kullanım sahasında bulunmaktadırlar. Deyimler ve atasözlerinin bu kullanım sahaları onlara esnek bir boyut kazandırmıştır. Bu esnek yapı deyimlerde yer alan dokuz ve kırk sayılarının başka sayılarla yer değiştirmeleri açısından daha kolay bir yapıya sahiptir. Bu yüzden deyimlerdeki kelimelerin metin bağlamı içerisindeki anlam alanlarını belirlemede eşdizimliliğin önemli bir yeri vardır. Kültürel bağlamından da ayrılmadan açıklanan deyimlerdeki dokuz ve kırk sayılarının anlamsal uyumları ve mesajları eşdizimliliğin bir kolu olan anlam temelli yaklaşım ile irdelenmiştir. | |
| dc.identifier.doi | 10.29228/TurkishStudies.42811 | |
| dc.identifier.endpage | 818 | |
| dc.identifier.issn | 2667-5641 | |
| dc.identifier.issue | 2 | |
| dc.identifier.startpage | 805 | |
| dc.identifier.trdizinid | 454716 | |
| dc.identifier.uri | https://doi.org/10.29228/TurkishStudies.42811 | |
| dc.identifier.uri | https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/454716 | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12604/4694 | |
| dc.identifier.volume | 15 | |
| dc.indekslendigikaynak | TR-Dizin | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.relation.ispartof | Turkish Studies - Language and Literature | |
| dc.relation.publicationcategory | Makale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.snmz | KA_20241222 | |
| dc.subject | Beşeri Bilimler,Dil ve Dil Bilim | |
| dc.title | Deyimlerde Yer Alan Dokuz ve Kırk Sayılarına Anlam Temelli Bir Yaklaşım | |
| dc.type | Article |
