Farklı fosfor dozlarının çemen (Trigonella foenum graecum L.) bitkisinin tohum verimi ve bazı kalite özelliklerine etkisi

dc.contributor.advisorÖzyazıcı, Gülen
dc.contributor.authorBulut, Bircan
dc.date.accessioned2024-12-24T18:13:20Z
dc.date.available2024-12-24T18:13:20Z
dc.date.issued2023
dc.departmentEnstitüler, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
dc.descriptionFen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Endüstri Bitkileri Bilim Dalı
dc.description.abstractBu araştırmada, farklı fosfor dozlarının çemen (Trigonella foenum graecum L.) bitkisinin verim ve bazı kalite parametrelerine etkisinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Araştırma, Siirt ekolojik koşullarında 2020-2021 vejetasyon döneminde yürütülmüştür. Çalışmada, 5 farklı fosfor dozu (0, 3, 6, 9 ve 12 kg P2O5/da) araştırma konusu olarak ele alınmıştır. Araştırma tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Araştırmada, bitki boyu, dal sayısı, bitki başına bakla sayısı, baklada tane sayısı, bakla eni, bakla boyu, biyolojik verim, tohum verimi, hasat indeksi, bin tane ağırlığı, sabit yağ oranı ve sabit yağ verimi özellikleri incelenmiştir. Araştırma sonuçları fosfor dozlarının dal sayısı, bitki başına bakla sayısı, baklada tane sayısı, bakla boyu, biyolojik verim, tohum verimi, bin tane ağırlığı, sabit yağ oranı ve sabit yağ verimi üzerine etkisinin önemli olduğunu göstermiştir. Diğer yandan, bitki boyu, bakla eni ve hasat indeksi üzerine fosfor dozlarının etkisi istatistiki olarak önemsiz bulunmuştur. Fosfor dozlarına göre bitki boyu 53.55-54.90 cm, dal sayısı 4.90-5.48 adet/bitki, bitki başına bakla sayısı 20.00-31.30 adet, baklada tane sayısı 15.00-16.85 adet, bakla eni 3.80-3.85 mm, bakla boyu 14.52-16.27 cm, biyolojik verim 344.4-463.6 kg/da, tohum verimi 141.8-185.9 kg/da, hasat indeksi %39.51-42.76, bin tane ağırlığı 17.05-18.75 g, sabit yağ oranı %3.85-4.98 ve sabit yağ verimi 5.48-9.19 kg/da arasında değişim göstermiştir. Tohum verimi 9 kg/da fosfor dozuna kadar artmış, daha sonraki fosfor dozunda ise azalmıştır. En yüksek tohum verimleri 6 ve 9 kg/da fosfor uygulamalarından (sırasıyla 184.5 kg/da ve 185.9 kg/da) elde edilmiştir. Sonuç olarak, benzer toprak koşullarında çemen bitkisinin üretiminde, ekonomik üretim ve sürdürülebilir tarım açısından 6 kg/da fosfor uygulamasının yeterli olabileceği söylenebilir.
dc.description.abstractIn this research, the effect of different doses of phosphorus (P) on the yield and some quality parameters of fenugreek (Trigonella foenum graecum L.) were investigated. The research was carried out in Siirt ecological conditions in the vegetation period of 2020-2021. In the study, five different doses of phosphorus (0, 30, 60, 90 and 120 kg P2O5/ha) has been considered as the subject of research. The experiment was arranged in accordance with a completely randomized block design with four replications. In the study, plant height, number of branches, number of pods per plant, number of seeds per pod, pod width, pod length, biological yield, seed yield, harvest index, thousand-grain weight, fixed oil ratio and fixed oil yield were investigated. Results of the research show that effects of phosphorus doses on number of branches, number of pod per plant, number of seed per pod, pod lenght, biological yield, seed yield, thousand grain weight, fixed oil ratio and fixed oil yield were significant. On the other hand, the effects of phosphorus doses on plant height, pod width and harvest index were insignificant. According to P doses, plant height, number of branches, number of pods per plant, number of seeds per pod, pod width, pod length, biological yield, seed yield, harvest index, thousand-grain weight, fixed oil ratio and fixed oil yield were ranged between 53.55-54.90 cm, 4.90-5.48 number/plant, 20.00-31.30 number/plant, 15.00-16.85 number/pod, 3.80-3.85 mm, 14.52-16.27 cm, 3444.0-4636.0 kg/ha, 1418.0-1859.0 kg/ha, 39.51-42.76%, 17.05-18.75 g, 3.85-4.98% and 54.8-91.9 kg/ha, respectively. Seed yield increased with increasing phosphorus doses up to 90 kg/ha, but showed a decreasing course at higher phosphorus dose. As a result, it may be said that 60 kg/ha phosphorus dose would be sufficient in order to economic production and sustainability agriculture in fenugreek production for similar soil conditions.
dc.identifier.endpage52
dc.identifier.startpage1
dc.identifier.urihttps://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=G_oJ1rKE4SgJUkomyAKpR1pCWlJ2zoJxU_5CqscYtV2QLVwdArOXM-xYqKqGH2lR
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12604/3418
dc.identifier.yoktezid791668
dc.language.isotr
dc.publisherSiirt Üniversitesi
dc.relation.publicationcategoryTez
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_20241218
dc.subjectZiraat
dc.subjectAgriculture
dc.titleFarklı fosfor dozlarının çemen (Trigonella foenum graecum L.) bitkisinin tohum verimi ve bazı kalite özelliklerine etkisi
dc.title.alternativeEffect of different phosphorus doses on seed yield and some quality characteristics of fenugreek (Trigonella foenum graecum L.) plant
dc.typeMaster Thesis

Dosyalar

Koleksiyon