Molla Halil es-Siirdî'nin nesih anlayışı
Yükleniyor...
Tarih
2019
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Beyan Yayınları
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Doğu medrese geleneğinin önemli şahsiyetlerinden olan Molla Halil’in, Basîretü’l-kulûb adlı eserinden yola çıkarak yaptığımız bu çalışmada, Molla Halil’in nesih ile ilgili görüş ve kanaatini ortaya koymaya çalıştık. Nesih, ilk dönemlerden bu yana pek çok tartışmaya sebep olmuş önemli bir konudur. Kur’an’ın, kendinden önceki şeriatları neshettiğine dair herhangi bir ihtilaf olmamakla birlikte Kur’an’ın kendi içerisinde neshin var olup olmadığı tartışma konusu olmuştur. Neshin, zamanın şartları gereği ortaya çıkan ihtiyaçlara cevap verdiğini düşünerek onun bir gereklilik olduğunu savunanların yanında, neshi gerektirecek ihtiyaçların insanların yaşadığı her devirde var olacağını ileri sürerek aleyhte görüş beyan edenler de olmuştur. Biz bu araştırmamızda konuyu, neshin varlığı veya yokluğu üzerinden değil de; neshin, hükmü ilelebet mi yoksa geçici olarak mı ortadan kaldırdığı üzerinden işlemeye gayret ettik. Molla Halil’in söz konusu eserinden yola çıkarak yaptığımız incelememizde müellifin, neshin varlığına delil olarak sunulan ayetlerde neshi klasik anlamda kabullendiğini açıkça görebiliyoruz. Kaynaklarımızın Kur’an’daki neshe dair örnek olarak sunduğu ayetlerin bir kısmında nesihten söz ederken önemli bir kısmında nesihten hiç bahsetmediğine şahitlik ediyoruz. Âlimler tarafından neshedildiğine dair kanaatlerin belirtildiği bazı ayetler hakkında nesih yerine tahsisten söz ederek, nesih ile tahsisi aynı anlamda kullandığına tanık oluyoruz. İlk dönemlerden bu yana neshi tahsis, takyid, tebyin… vb. kelimelerle ifade eden ulemanın söyledikleri çerçevesinde konuyu ele aldığımızda Molla Halil’in nesih hakkında düşündüklerini anlayabiliyoruz. Ayrıca müellifin mensûh ayetlerle ilgili olarak onların ictihadî olduklarından bahsetmesi de bize nesih hakkındaki görüşleriyle ilgili ipuçları vermektedir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Tefsir, Molla Halil, Basîretü’l-kulûb, Kur’an, nesih,
Kaynak
Molla Halil es-Si‘irdî: Hayatı, Eserleri ve Kişiliği
