(U)t EKİNİN FARKLI BİR ANLAMSAL İŞLEVİ ÜZERİNE
[ X ]
Tarih
2013
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu makalede, Türkçedeki yapım eklerinden fiilden isim yapma eki olan -(U)t eki, türettiği kelimelere kazandırdığı anlamlar açısından incelenmiştir. Türk dilinin tanıklı ilk safhalarından günümüze kadar olan tarih süreci içerisinde sahip olduğu yapım ekleri, çeşitli araştırmacılar tarafından farklı şekillerde tasnif edilmiştir. Bu tasniflerin büyük bir kısmı daha çok eklerin biçimsel işlevleri üzerine yapılmıştır. Çalışmada daha önce yapılan ek tasnifleri değerlendirilip biçimsel ve anlamsal işlevlerinin nasıl ele alındığı sorgulanmıştır. Fakat bazı araştırıcıların eklerin anlamsal işlevleri üzerinde birkaç tespit yaptıkları belirlenmiş ve bu tespitlerdeki yapım eklerinin anlamsal işlevleri değerlendirilmiştir. Araştırıcılar tarafından ortaya konulan -(U)t yapım ekinin kelimeye kattığı anlamlar bir araya getirilerek toplanmıştır. Ancak bu aşamada makalede öne sürülecek olan anlamsal işlevlere yer verilmediği de ortaya çıkmıştır. Divan-ı Lügati't-Türk ve Kutadgu Bilig'de yer alan -(U)t eki ile yapılmış yiyecek isimleri tespit edilmiştir. Veriler ışığında sözü geçen yapım eki ile türetilmiş yiyecek isimlerinin nasıl yapıldığı ve yapılış safhaları gösterilmiştir. Belirlenen yiyecek isimlerinin yapılma süreci içerisindeki aşamalarının, sözü geçen isimlerin ortak noktaları olduğu görülmüştür. Dolayısıyla üzerinde durulan yapım ekinin diğer araştırıcıların belirlediği anlamsal işlevlerden daha farklı bir işlevi kendi bünyesinde ihtiva ettiği sonucu ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak -(U)t; fiil kök veya gövdesinden yiyecek isimleri yaparken yiyeceklerin bekletilme ve kurutulma safhalarından geçtiğini gösterdiği tespit edilmiştir. Bu sonuçtan hareketle Türk dilindeki eklerin her birinin özel olarak anlamsal işlevi üzerinde durulması gerektiği vurgulanmıştır
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Dil ve Dil Bilim
Kaynak
Turkish Studies (Elektronik)
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
8
Sayı
13
