Üniversite yönetimine öğrenci katılımı bağlamında öğrenci konseyinin etkililiği

Küçük Resim

Dosyalar

20180601_113624.jpg (3.49 MB)

Tarih

2017

Yazarlar

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Giriş Demokratik eğitimlerde yönetim ile öğrenciler arasında işbirliğinin sağlanması, eğitim sürecinin paydaşların tümünün yönetime katkısı ve katılımı hedeflenmektedir. Bu kapsamda öğrenci temsilcilerinin varlığı Türk eğitim sisteminde ilk kademelerde bile kendine yer bulmuştur. Daha ilkokul yıllarından başlanarak sınıf başkanlığı seçimlerinin yapılması, çocukların adayları oylaması, çocuklarda demokrasi bilincinin oluşmasında etkili olmaktadır. Çocukların kendi yönetimlerinde sembolik de olsa karar sahibi olması, çocuklarda liderlik ve demokrasi bilincinin gelişmesine, çocukların yönetime katılımlarına ilişkin farkındalıklarının artmasına katkı sağlamaktadır. Bu süreç en üst öğrenim kademesi olan üniversitelerde öğrenci temsilcilerinin seçimleri, akabinde oluşturulan üniversite öğrenci konseyi ve son aşaması olan ulusal öğrenci konseyi ile daha sistematik olarak işlemeye devam etmektedir. Üniversiteler öğrenci konseyi yönetmeliğine göre, üniversite yönetiminde öğrenci temsilcilerinin belirlenen düzeyde bazı kurullara katılması ve öğrenci sorunlarına çözüm aranması ya da öğrencileri ilgilendiren konularda görüş belirtmesi, bu yolla öğrencilerle yönetim arasında iletişim kurulması amaçlanmaktadır (YÖK, 2005). Bu etkili iletişim, ancak üniversite yönetiminin öğrencileri de üniversitenin yönetiminde demokratik bir paydaş olarak değerlendirmesi ve buna mümkün olduğu kadar çok olanak sağlamasıyla gerçekleşir. Yükseköğretim kurumları öğrenci konseyleri yönetmeliğinde öğrencilerin gelişimine katkı sağlamak, ihtiyaçlarını karşılamak, faaliyetlere katılımlarını özendirmek gibi amaçlar doğrultusunda, yükseköğretim kurumları yönetim organları ile öğrenciler arasında etkili bir iletişim kurmak amaçlanmıştır. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Öğrenci Konseyi Yönergesinde de bu tanımlayamaya uygun bir açıklama yapılmıştır. Bu kapsamda öğrenci konseylerinin, üniversite öğrencilerinde demokratik seçim algısının oluşturulmasında ve bunun geleceğe taşınarak öğrenciler tarafından içselleştirilmesinde önemli bir rol üstlendiği söylenebilir. Alanyazın incelendiğinde üniversitelerde öğrenci konseyleri ile ilgili bazı çalışmalar yapıldığı, ancak yapılan bu çalışmaların sayısının az olduğu görülmektedir. Yapılan bu çalışmalardan birinde, konseyin varlığı öğrenciler tarafından anlamlı bulunmuştur ( Şahin, 2005). Bu çalışmada öğrenciler sadece konseyin üniversitenin yönetimine katılımından ziyade üniversitelerde eğitim öğretim programlarının oluşturulma sürecinde de etkili olması gerektiği şeklindeki istediklerini ifade etmişlerdir. Benzer şekilde (Gül, 2010) yapılan bir çalışmada ise öğrenci konseyinin etkililiğinin ve yönetime katılım payının az olduğu vurgulanmıştır. Yıldırım (2011) tarafından yapılan bir çalışmada da öğrenci konseyinin öğrencilerin çoğunluğu tarafından bilinmediği ve etkililiğinin az olduğu belirtilmiştir. Bu bağlamda öğrenci konseyinin etkililiği, konseyin üniversite yönetiminde kendine ne kadar yer bulduğu, yönetimde ne kadar tesirli olduğu ve yönetim ile öğrenciler arasında ne kadar bağlantı kurabildiğiyle ilgilidir. Yönetimde katılımı yüksek olan öğrencilerin, üyesi oldukları konsey ve toplulukları daha çok benimsediği ve aidiyet duygusunun oluşması ile etkililiklerinin artabileceği düşünülmektedir. Araştırmanın Amacı Bu çalışmanın amacı, Üniversite Öğrenci Konseyinin etkililiğini, öğrencilerin ve konsey üyelerinin görüşlerine göre belirlemektir. Bu genel amaç doğrultusunda aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır. 1. Öğrenci konseyi üyeleri ve sınıf, bölüm, fakülte temsilcileri öğrenciler tarafından ne ölçüde tanınmaktadır? 2. Sınıf, bölüm ve fakülte temsilcileri ile konsey üyelerinin seçimine ilişkin öğrencilerin görüşleri nelerdir? Temsilcileri ve konsey üyelerinin seçimi ile ilgili işleyiş mevzuata uygun işlemekte midir? 3. Öğrenci konseyinin yürüttüğü çalışmalardan ve etkinliklerden öğrenciler ne düzeyde haberdardır? 4. Öğrenci konseyi üyeleri ve sınıf, bölüm, fakülte temsilcilerinin seçimi, görevleri, yürüttükleri çalışmalar konusunda yaşanan temel sorunlara ve önerilere ilişkin öğrencilerin görüşleri nelerdr? 5. Öğrencilerin, öğrenci temsilciliğine ve öğrenci konseyine ilişkin görüşleri; öğrenci topluluklarına üye olma, öğrenim görülen fakülte/yüksekokul, sınıf gibi değişkenlere göre farklılık göstermekte midir? Türkiye’de öğrenci konseyleri ile ilgili yapılan çalışmaların sınırlı olması, öğrenci konseylerinin işlevsellikleri ile ilgili bilgilerin sınırlı düzeyde kalmasına neden olmaktadır. Yerli literatürde konuya ilişkin çok sınırlı sayıda araştırmanın olduğu görülmektedir. Yurt dışında ise önemli sayıda çalışma yapılmıştır. Bu kapsamda öğrenci konseyleri ile ilgili çalışmaların yapılması ve elde edilen sonuçların ilgili kişi ve kurumlara sunulması, akabinde gerekli düzenlemelerin yapılması önem arz etmektedir. Öğrenci konseyleri üniversitelerde öğrencilerin yönetime dahil oldukları önemli bir mekanizmadır. Yapılacak olan bu çalışma ile Yüzüncü Yıl Üniversitesinin yönetim birimlerinden biri olan Öğrenci Konseyi hakkında mevcut durum ortaya çıkarılmaya çalışılacaktır. Öğrenci konseyinin üniversite içindeki etkililiğinin belirlenmesi ile, varsa bir eksiklik ve aksaklık belirlenerek, konseyde yapılması gereken değişikler hakkında ilgili birimlerin fikir edinmesine yardımcı olunacaktır. Bu çerçevede konseyin üniversitedeki demokratik yönetim anlayışına ne kadar katkı sunduğu, varsa eksiklikleri, öğrenci konseyinin oluşumunda izlenen pratik yollar gibi etkenler belirlenecek ve üniversitenin yönetsel anlamda gelişimine bir nebze de olsa katkı sunulacaktır. Bu birimlerin demokratik düzeyde seçilmeleri ve işlemeleri üniversitelerin yönetsel amaçlarından biridir. Bu kapsamda bu araştırma ile öğrenci konseyinin mevcut olan sorunları tespit edilerek çözüm önerilerinde bulunulacağı ve konseyin işlevselliği ile etkililiğinin arttırılması ile üniversitede demokratik yönetim anlayışına katkı sağlanacağı düşünülmektedir. Ayrıca bu çalışmadan elde edilecek çıktıların, özellikle yerli literatürde önemli bir boşluğu dolduracağı, pratikte ise karar vericilere ve uygulayıcılara önemli bir ilham kaynağı olacağı düşünülmektedir. Yöntem Bu araştırma betimsel tarama modelindedir. Betimsel tarama modeli, araştırmaya konu olan olay ya da durumu var olduğu şekliyle betimlemeyi amaçlayan araştırma yaklaşımıdır. Araştırmaya konu olan olay, birey ya da nesne kendi koşulları içinde tanımlanmaya çalışılır (Karasar,2007). Araştırmada nicel ve nitel veri toplama tekniklerinin birlikte kullanıldığı karma yöntem kullanılmıştır. Nicel verilerin toplanmasında Bilal Yıldırım (2011) tarafından geliştirilen Üniversite Öğrenci Konseyinin Etkililiği Ölçeği kullanılmıştır. Nitel verilerin toplanmasında odak grup görüşmesi tekniği kullanılmıştır. Odak grup görüşmesi; görüşmeyi yapan kişinin küçük bir grup insandan (genellikle dört ile sekiz kişi arası) bir dizi sorun hakkında düşünmesini istemesi ve hedef olarak da grubun bir konu hakkında ne düşündüklerinin kavranmasıdır. Nitel veriler için araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Yüzüncü Yıl Üniversitesi lisans ve ön lisans öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise tüm yüksekokul ve fakültelerin lisans programlarına devam eden öğrencilerden tabakalı örnekleme yöntemi ile seçilen 1000 öğrenci ve Üniversite Öğrenci Konseyi üyelerinden oluşmaktadır. Örneklem seçiminde tabakaları fakülteler oluşturacağından fakültelerden seçilecek öğrencilerin örneklemdeki oranı dikkate alınmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistiklerin (yüzde, frekans, aritmetik ortalama, standart sapma) yanı sıra parametrik testlerden bağımsız örneklemler için t-testi ve tek yönlü varyans analizinden (ANOVA) yararlanılacaktır. Bulgular Çalışma sonucunda beklenen bulgular; öğrenci konseyi üyelerinin görev ve sorumluluklarının öğrenciler tarafından yeterince bilinmediği, temsilci seçimine ilişkin öğrencilerin büyük çoğunluğunun bir fikir sahibi olmadığı ve işleyişi bilmediği, öğrenci konseyinin ilgili yönerge ve yönetmelikler kapsamında sorumluluklarını yeterince yerine getirmediği, üniversite ile ilgili yönetimsel kararlarda öğrenci konseyinin sadece temsili olarak yer aldığı, kararlarda etkisinin az olduğu, öğrenci konseyi ve temsilcilerin üniversite öğrencileri arasındaki tanınırlıklarının fakülteden fakülteye değiştiği, üniversite öğrenci konseyinin etkililiğinin ilgili yönetmelik ve yönergelerde belirtildiği şekilde istenilen düzeyde olmadığı gibi sonuçların elde edilmesi beklenmektedir. Tartışma Çalışma projelendirilmiş olup hala devam etmektedir Sonuç ve Öneriler Çalışma projelendirilmiş olup hala devam etmektedir

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Memduhoğlu, H. B. & Aynas, S. (2017). Üniversite yönetimine öğrenci katılımı bağlamında öğrenci konseyinin etkililiği.

Bağlantı

https://hdl.handle.net/20.500.12604/2543

Koleksiyon

3) Diğer