Cüveynî’nin istirsâl meselesi ile ahvâl teorisi ve bu konular etrafında cereyan eden tartışmalar
Yükleniyor...
Tarih
2014
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
İstirsal, Allah'ın ilim sıfatıyla ilintili bir meseledir. Cüveyni, Burhan adlı eserinde bu meseleyle ilgili düşüncelerini aktardığı bir pasaja yer verir. Burhan şarihleri, İbn Teymiyye ve Zebebi gibi alimler, bu pasajdan hareketle Cüveyni'nin Allah'ın cüziyyatı bilmediği görüşünde olduğunu öne sürmüşlerdir. Tacuddin Sübki ise eleştiriler karşısında Cüveyni'yi hararetli bir şekilde savunmuş ve onun Allah'ın cüziyyatı bildiği görüşüne sahip olduğunu ispatlamaya çalışmıştır. Cüveyni'nin pasajının yanlış anlaşıldığını düşünen Sübki, anlaşılması gereken mana çerçevesinde değerlendirmelerde bulunmuştur. Esasında taraflar arasındaki çekişmelerin temelinde mezhepsel farklılıklar yer almaktadır. Araştırma neticesinde Cüveyni'nin felsefecilerin Allah'ın cüziyyatı bilmediği görüşünü benimsemediğini; ancak söz konusu düşüncesiyle Eş' arilik çizgisinden saptığını müşahede ettik.
Ahvâl, zat-sıfat ilişkisini çözümlemeye yönelik bir Mu'tezile teorisidir. Bunun Mutezile dışındaki en önemli teorisyeni Cüveyni'dir. Cüveyni, ahvâl teorisiyle ilgili özgün açılımlar geliştirmiş ve buna kayda değer katkılar sunmuştur. Bu sayede o, teoriyi Eş'ariliğe uyarlamayı amaçlamıştır. Cüveyni, Şamil ve İrşâd adlı eserlerinde ahvâl teorisini kabul etmiş ve savunmuş; en son kaleme aldığı eserlerinden biri olan Burhan adlı eserinde ise teorinin batıl olduğunu belirtmiş ve bundan rücu ettiğini deklare etmiştir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Cüveyni
Kaynak
Siirt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
1
Sayı
2
Künye
Sevgili, M. M. Cüveynî’nin İstirsâl Meselesi İle Ahvâl Teorisi Ve Bu Konular Etrafında Cereyan Eden Tartışmalar. Siirt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(2), 139-158.
