Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Mercimekte Önemi Artan Bir Hastalık; Ascochyta Yanıklığı.
[ X ]
Date
2016-09-05
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
VI. Bitki Koruma Kongresi
Access Rights
info:eu-repo/semantics/openAccess
Abstract
Mercimek (Lens culinaris), Güneydoğu Anadolu Bölgesi için önemli bir bitkidir. Ascochyta fabae f.sp. lentis Gossen, Sheard, C.J. Beauch. & Morrall. mercimekte yanıklığa neden olan ve bazı ülkelerde mercimeğin önemli hastalıklarından biridır.. Hastalık, uygun iklim koşullarında bitki verimini önemli oranda düşürür. Hastalığın gelişip, yayılması için ılık ve yağışlı kış-ilkbahar koşullarının olması gerekir. Kanada ve Hindistan gibi, hastalığın gelişmesi için iklim koşulların uygun olduğu bazı ülkelerde, önemli oranda zarar meydana geldiği bildirilmektedir. Bu ülkelerde, hastalığa karşı kültürel ve kimyasal mücadele yöntemleri geliştirilmiş ve kullanılmaktadır. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde mercimekte Ascochyta yanıklığı hastalığının yaygın olarak görüldüğü veya mücadele edildiğine dair şu ana kadar her hangi bir kayıta rastlanmamıştır. Hastalık, 2015 üretim sezonunda, Siirt, Diyarbakır ve Mardin illerinde, çiftçi tarlalarında ilk kez görülmeye başlanmıştır. 2016 yıllında ise hastalığın bu alanlarda yayılmasına devam ettiği gözlemlenmiştir. İlk belirtilerin, bitkinin toprak üstü kısımlarında ve özellikle yan dallarda oluştuğu, bu belirtilerin fide döneminden, geç döneme kadar, önce açık gri lekeler şeklinde, daha sonra sınırları belli koyu- kahverengine döndüğü gözlemlenmiştir. Ascochyta lentis, bitki üzerinde oluşturduğu belirtiler, gelişebildiği besi ortamları, patojenite durumu ve morfolojik özellikleri dikkate alınarak tanımlanmıştır. Hastalığın son iki yılda ortaya çıkmasında, bölgedeki iklim koşullarının ve özellikle, geç dönemdeki yağışların etkili olduğu tahmin edilmektedir. Bu durum, patojen inokulumunun artışına ve önümüzdeki yıllarda hastalığın ekonomik anlamda zarar meydana getirebileceği kanısını oluşturmaktadır. Hastalığın görüldüğü alanlarda yapılan gözlemlerde, Seyran 96, Çağıl ve Altıntoprak çeşitlerinin etkilendiği, Fırat 87 ve Tigris çeşitlerinin ise daha az etkilendiği gözlemlenmiştir. Sonuç olarak; bu hastalığın mercimek üretim alanlarında iklim koşullarına bağlı olarak, ekonomik zararının gelecek yıllarda artacağı ve önemli bir hastalık haline geleceği tahmin edilmektedir.
