TÜRKÇEDE GEREKLİLİK İFADESİNİN KİP HÜVİYETİ KAZANMADAN ÖNCEKİ GELİŞİM SÜRECİ
[ X ]
Tarih
2017
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Fiil kök ve gövdelerinde soyut olarak ifade edilen kılış, oluş veya durum, şekil vezaman unsuru ile kişi unsuru alarak somut hale gelir. Somut hale gelen fiil aynı zamandaçekimli fiil olur. Çekimli fiillerde şekil ve zaman unsuru, kelime, ek veya ek alan kelimeden; kişi unsuru ise, kişi zamirleri veya kişi eklerinden oluşur. Türkiye Türkçesinde şekilve zaman ifade eden duyulan geçmiş zaman, görülen geçmiş zaman, şimdiki zaman, genişzaman ve gelecek zaman olmak üzere beş bildirme kipi; sadece şekil ifade eden emir kipi,istek kipi, şart kipi ve gereklilik kipi olmak üzere dört tasarlama kipi mevcuttur. Tarihîgelişim süreçlerine bakıldığında bu kiplerden uzun süre kişi unsuruna bağlanmadan kullanıldığı için en geç kip hüviyeti kazanan kip gereklilik kipidir.Bu çalışmada Türkçenin yazılı kaynaklarla takip edilebildiği ilk döneminden kip hüviyeti kazandığı döneme kadar gereklilik ifadesinde kullanılan yapılar incelenmiştir. Öncelikle Türkçenin tarihî yazı dilleri olan Eski Uygur Türkçesi, Karahanlı Türkçesi, HarezmTürkçesi, Kıpçak Türkçesi, Çağatay Türkçesi ve Eski Anadolu Türkçesinde gereklilik ifadesinde kullanılan yapılar tespit edilmiştir. Daha sonra bu yapılar söz konusu tarihî yazıdillerine ait metinlerden alınan örneklerle açıklanmıştır. Ayrıca her yazı dilinde gereklilikifadesinde kullanılan yapılar, diğer tarihî yazı dillerinde kullanılan şekilleri ile benzerve farklı yönleri bakımından karşılaştırılmış, varsa çağdaş yazı dillerindeki kalıntılarıhakkında bilgi verilmiştir. Böylece gereklilik kipinin tarihî yazı dillerindeki ifade seyri verilerek bu kipin kip hüviyeti kazanmadan önceki gelişim süreci mercek altına alınmıştır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Edebiyat,Dil ve Dil Bilim,Edebi Teori ve Eleştiri
Kaynak
EKEV AKADEMİ DERGİSİ
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
0
Sayı
72
