Güneydoğu Anadolu bölgesi pamuklarının lif kalite özelliklerindeki değişim sınırlarının belirlenmesi

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.advisorKarademir, Emine
dc.contributor.authorYaşar, Seyhan
dc.date.accessioned2024-12-24T18:12:40Z
dc.date.available2024-12-24T18:12:40Z
dc.date.issued2020
dc.departmentEnstitüler, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
dc.descriptionFen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
dc.description.abstractBu çalışma, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde pamuk üretiminin yoğun olarak yapıldığı önemli iki il olan Şanlıurfa ve Diyarbakır'da üretilen pamuk çeşitlerinin lif kalite özelliklerindeki değişim sınırlarını belirlemek, hem bölgede hem de illerde mevcut pamuk çeşitlerindeki lif kalite kriterlerini ortaya çıkarabilmek ve aynı zamanda bölgede yaygın olarak ekilen pamuk çeşitlerinin lif kalite özelliklerini kıyaslayabilmek amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada 2018 yılında GAP Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü (GAPUTAEM) koordinatörlüğünde yürütülen ve AB/IPA Projesi olan "Pamuk Lifi İmalatında Bölgesel Sınai İşbirliği Projesi" kapsamında Şanlıurfa ve Diyarbakır illerindeki çırçır fabrikalarından toplanan 6 adet pamuk çeşidinden elde edilen 1090 adet lif örneği materyal olarak kullanılmıştır. Bu çeşitler Şanlıurfa ili için Lima, Stoneville 468, Candia ve Babylon çeşitleri, Diyarbakır ili için ise Lima, Stoneville 468, Lodos ve Gloria çeşitleridir. Lif kalite analizleri GAPUTAEM bünyesinde kurulmuş olan GAP Pamuk Lifi Test ve Analiz Laboratuvarı'nda gerekli kondisyonlamalar yapıldıktan sonra HVI (High Volume Instrument) cihazı ile yapılmıştır. Çalışmada lif uzunluğu, lif kopma dayanıklılığı, lif inceliği, lif üniformite oranı, lif kopma uzaması, kısa lif oranı, lif olgunluk oranı, iplik olabilirlik indeksi, lif parlaklık değeri, lif sarılık değeri, yabancı madde miktarı ve yabancı madde alanına ilişkin özellikler incelenmiş ve elde edilen veriler Excel ve TOTEMSTAT programları kullanılarak analiz edilmiştir. Yapılan frekans dağılımında Güneydoğu Anadolu Bölgesinde üretilen pamuk çeşitlerinin lif uzunluğu bakımından orta ve uzun lifli grupta yer aldıkları, kısa ve ekstra uzun liflerin bulunmadığı, lif kopma dayanıklılığı bakımından orta (sadece 2 adet), sağlam ve çok sağlam grubunda yer aldıkları, zayıf ve çok zayıf gruplarında liflerin bulunmadığı, lif inceliği bakımından orta ve kalın grubunda yer aldıkları ve sadece tek bir örneğin çok kalın lif grubunda yer aldığı, incelenen örnekler arasında ince ve çok ince liflerin ise yer almadığı belirlenmiştir. Elde edilen bu bilgiler pamuk liflerinde olgunlaşma ile ilgili bir problemin olmadığını göstermektedir. Lif üniformite oranı bakımından incelenen materyalin büyük çoğunluğunun orta grupta yer aldığı, çok düşük ve çok yüksek grubuna giren birer adet lif örneğinin olduğu görülmüştür. Kısa lif oranı bakımından liflerin büyük çoğunluğunun çok düşük ve düşük grubunda, lif kopma uzaması bakımından büyük çoğunluğunun yüksek ve orta, lif olgunluğu bakımından materyalin olgun ve çok olgun, iplik olabilirlik indeksi bakımından %59,2'sinin 119,41 ile 135,83 arasında, %31,3'ünün 135,83 ile 152,24 arasında değiştiği, lif parlaklığı bakımından %58,2 sinin lif parlaklık değerinin 74 ve üzerinde değere sahip olduğu, sarılık yönünden ise liflerin beyaz ve hafif sarı gruplarında yer aldıkları, incelenen örnekler arasında sarı ve çok sarı renkli liflerin bulunmadığı, liflerin büyük çoğunluğunun (%66'sının) yabancı madde miktarının düşük olduğu görülmüştür. Elde edilen bu veriler Güneydoğu Anadolu Bölgesinde üretilen pamuk liflerinin tekstil sanayinin taleplerini karşılar nitelikte olduğunu göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Analiz, değişim, frekans, kalite, lif, pamuk
dc.description.abstractThis study aims to determine the limits of variation in fiber quality characteristics in cotton varieties produced in the Southeastern Anatolia Region and two important provinces where cotton production is intensely made (Şanlıurfa and Diyarbakır), to reveal the fiber quality criteria in cotton varieties available both in the region and in the provinces and to compare the quality characteristics of cotton varieties widely cultivated in the region. In the study, 1090 fiber samples obtained from 6 cotton varieties collected from ginning factories in Şanlıurfa and Diyarbakır provinces within the scope of the EU/IPA Project "Regional Industrial Collaboration in Cotton Fibre Manufacturing Project" conducted under the coordination of the GAP International Agricultural Research and Training Center (GAPUTAEM) were used as material. These varieties are Lima, Stoneville 468, Candia and Babylon varieties for Şanlıurfa, Lima, Stoneville 468, Lodos and Gloria for Diyarbakır. Fiber quality analyzes were carried out in the GAP Cotton Fiber Test and Analysis Laboratory established within GAPUTAEM, by using the High Volume Instrument (HVI) device after performing the necessary conditions. In the study fiber length, fiber strength, fiber fineness, fiber uniformity index, short fiber index, fiber elongation, fiber maturity index, spinnig consistency index, fiber reflectance, fiber yellowness, trash count and trash area characteristics were examined and obtained data were analyzed by using Excel and TOTEMSTAT programs. In the frequency distribution, cotton varieties produced in the Southeastern Anatolia Region are in the medium and long fiber group in terms of fiber length, short and extra long fibers were not exist among the observed material. They were in the medium (only two samples), strong and very strong group in terms of fiber strength, there was no material in weak and very weak group. The fibers were generally in the medium and thick group in terms of fiber fineness, and only one sample was in the very thick fiber group, it was determined that thin and very fine fibers were not exist among observed samples. This obtained results indicates that there is no maturation problem in cotton fibers. In terms of fiber uniformity index, it was observed that the majority of the fibers were in the middle group and there were one each in the very low and very high groups. In terms of short fiber index, the majority of the fibers were in the very low and low group. The majority of the samples were in the high and medium group in terms of fiber elongation, in the mature and very mature group in terms of fiber maturity. In terms of spinnig consistency index 59,2% of the fibers were between 119,41 and 135,83; 31,3% of them were between 135,83 and 152,24. 58,2% of the material has a fiber brightness value of 74 and above. Yellow and very yellow colored fibers were not exist, all materials were in white and light yellow groups in terms of yellowness. It has been observed that the majority of the fibers (66%) are in low group in terms of trash count. These values showed that the cotton fibers produced in the Southeastern Anatolia Region meet the demands of the textile industry. Keywords: Analysis, change, cotton, fiber, frequency, quality
dc.identifier.endpage125
dc.identifier.startpage1
dc.identifier.urihttps://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=wf-FPgY-5qjHEzEoOgvMs2rE5hw5zK23uvlgi1rIFnii86D4ACepCpK2Y70W4cWB
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12604/3048
dc.identifier.yoktezid654456
dc.language.isotr
dc.publisherSiirt Üniversitesi
dc.relation.publicationcategoryTez
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_20241218
dc.subjectZiraat
dc.subjectAgriculture
dc.titleGüneydoğu Anadolu bölgesi pamuklarının lif kalite özelliklerindeki değişim sınırlarının belirlenmesi
dc.title.alternativeDetermination of variation limits of cotton fibre qualitycharacteristics of the Southeastern Anatolia region
dc.typeMaster Thesis

Dosyalar

Koleksiyon

1) Tez