OSMANLI’NIN SON DÖNEMİNDE KONYA’DA HALICILIK VE KONYA HALI - KİLİM SERGİSİ
[ X ]
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Halı üretimi Osmanlı coğrafyasında kuşkusuz önemli bir yere sahipti ve Osmanlı coğrafyasında halıcılık merkezi olarak Anadolu’nun bariz bir üstünlüğü söz konusuydu ki Konya ve çevresi de bu önemli üretim merkezlerinden biriydi. Konya’da halı dokuma kültürünün geçmişi Selçuklu dönemine kadar uzanmakla beraber 19. yüzyılın son on yıllarından itibaren ticari halıcılık önemli bir gelişme göstermiştir. Araştırmamızda öncelikle ticari halıcılığın 1890’larda Konya ve çevresinde gösterdiği gelişmeyi açıkladıktan sonra 20. yüzyılın ilk yıllarında Konya merkez sancağı, Sille, Akşehir ve Bermende gibi mahallerdeki halı üretim süreci incelenmiştir. Halı üretim yapısı ve üretim örüntüleri incelenirken ayrıca 1914 yılına kadar sayıları on binleri bulan halı dokuma işçilerinin işçi ücretleri ve çalışma koşulları da incelenmiştir. İşçi ücretleri ile çalışma koşullarının bölgeler arası niteliklerini anlamak adına Anadolu’daki diğer halı üretim merkezleriyle karşılaştırma yoluna gidilmiştir. Konya ve çevresinde halı üretimi 20. yüzyılın ilk yıllarında gelişme gösterirken bu gelişmeye paralel olarak 1908 yılından sonra hem tezgâh sayıları hem de işçi sayısında gözle görülür bir artış yaşanmıştır. Konya, Sille, Akşehir ve Akşehir kırsalında gelişme gösteren ticari halıcılıkta The Oriental Carpet Manufacturers Limited [OCM] veya diğer bir ismiyle Şark Halı Kumpanyası’nın önemli bir etkisi olmuştur. OCM, 1908 yılından sonra eve iş verme sistemi çerçevesinde parça başı iş yaptırarak üretimi devam ettirmiş ve bu nokta da Konya ve çevresi şirket için önemli bir üretim alanı haline gelmiştir. Konya’daki halıcılık faaliyetlerinin yanında araştırmamızda ayrıca 1901 yılında Konya’da açılan Konya halı ve kilim sergisi incelenmiştir. 20. yüzyılın hemen başında organize edilen bu sergi Konya ve çevresinde dokuma kültürünün çeşitlilik ve zenginliğini göstermesi açısından önemli olmakla beraber yerel üretimi teşvik etmek ve geliştirmek adına başta Konya valisi Avlonyalı Ferid Paşa olmak üzere yerel yöneticilerin katkılarıyla gerçekleştirilmiştir. Anadolu coğrafyasında 20. yüzyılın başında ilk defa Konya’da açılan halı ve kilim sergisi, hazırlık safhası, düzenlenmesi ve dereceye giren dokuma ürünlerinin ödüllendirilmesi ve serginin etkileri açısından incelenmiş ve bu açıdan hem bölge için hem de Osmanlı İmparatorluğu için önemi ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Sergi, Konya, İşçi, Halıcılık, Ferid Paşa
Kaynak
Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
9
Sayı
27
