Türler Arası Melezleme İle Elde Edilen Prunus Melezlerinin Şeftali Anacı Olarak Değerlendirilmesi
[ X ]
Tarih
2021
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Ülkemizde melezleme yolu ile elde edilmiş klonal şeftali anacımız yoktur ve yapılan herhangi bir çalışmaya da rastlanılmamıştır. Bu konuda dışa bağımlılığımız vardır. Yeni tesis edilen şeftali bahçelerinde genellikle Fransız anaçlarından GF677 ve Cadaman, İspanyol anaçlarından GN serisi ve Rootpac serisi anaçlar ve Nemaguard anacı kullanılmaktadır. Tescilli olan bu anaçların kullanımı için dış ülkelere ya ödemeler yapılmakta veya kaçak olarak kullanılmaktadır. Türkiye, 1994 yılında UPOV?a (Uluslararası Yeni Çeşitleri Koruma Birliğine) üyelik için başvuru yapmış, 2007 yılında 65. üyesi olmuştur. Üretim izni alınmadan bitki çeşitlerinin kullanılması durumunda Ülkemiz, firmalarımız ve üreticilerimiz büyük parasal yaptırımlara maruz kalabilecektir. Bu proje nematoda dayanıklı, klonal şeftali anacı ıslah etmek amacıyla hazırlanmıştır. Projede materyal olarak 134 adet melez anaç (Şeftali x Badem) kullanılmıştır. Çalışma 2018 ? 2020 yılları arasında Gaziantep, Kahramanmaraş ve Siirt?te yürütülmüştür. Projede; anaç adaylarının (F1) çelik ve doku kültürü ile çoğaltımları, kök ur nematoduna dayanıklılığın moleküler olarak tespiti, aşılanması ve gelişme durumlarının belirlenmesi, anaçların bitki besin maddeleri alımına etkileri, anaç-kalem kombinasyonlarının aşı uyuşma durumlarının histoljik olarak belirlenmesi çalışmaları yapılmıştır. Anaçların verileri tartılı derecelendirme yöntemine göre değerlendirilerek, şeftali için 3 değişik gelişme kuvvetinde (Bodur-Yarıbodur-Kuvvetli) 5 adet anaç belirlenmiştir. Bunlar; FG-47 (Zayıf/Yarı bodur), NG-1 (Zayıf/Yarı bodur), NG-3 (Kuvvetli), NG-4 (Zayıf/Yarı bodur) ve NG-5 (Kuvvetli) anaçlarıdır. Seçilen anaçlarla, daha sonraki çalışmalarda kullanılmak üzere Siirt ve Kahramanmaraş?ta adaptasyon ve damızlık bahçeleri tesis edilmiştir.
Açıklama
15.04.2021
Anahtar Kelimeler
Nematod, Prunus persica, Şeftali, Islah, Klonal anaç, Melezleme
