GAP Bölgesi Yarı Kurak İklim Koşullarında Class A Pan’dan Oluşan Günlük Buharlaşmanın Penman ve Priestley-Taylor (PT) Modelleri ile Tahmini
Yükleniyor...
Tarih
2019
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ivpe
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Hidrolojik çevrimin en önemli bileşeni olarak kabul edilen buharlaşma, atmosferden
yeryüzüne düşen yağışın yüzey akışına geçmeden, güneşten gelen radyasyon etkisiyle su
molekülleri arasındaki çekim gücünün zayıflaması ve moleküllerin bulundukları ortamdan
uzaklaşması olarak bilinmektedir. Buharlaşmanın oluşmasında en temel etken, buharlaşma
yüzeyi ile enerji kaynağı olan güneş arasındaki enerji akısıdır. Buharlaşma toprak yüzeyinden
olabileceği gibi bitki yüzeylerinden ve açık su yüzeylerinden de oluşabilmektedir. Sulama
programlarının oluşturulması, su kaynaklarının korunması ve geliştirilmesi, tarımsal
faaliyetten beklenen faydanın sağlanması, bitki su tüketimlerinin doğru tahmin edilmesi ile
olasıdır. Class A Pan’dan olan buharlaşmanın doğrudan ölçülmesi ya da eşitlikler yoluyla
tahmin edilmesi, buharlaşmanın tahmin edilmesinde kullanılan en önemli yöntemler olarak
sayılabilir. Ancak uygulamada, ölçüm maliyeti, insan kaynaklı hatalar, buharlaşma kabının
yanlış konumlandırılması gibi pek çok olumsuzluklar, çeşitli buharlaşma tahmin
yöntemlerinin geliştirilmesini zorunlu hale getirmiştir. Bu çalışmada, A sınıfı buharlaşma
kabından olan buharlaşmanın tahmininde kullanılan Penman ve Priestley-Taylor eşitliklerinin
yarı kurak iklim koşullarındaki kullanılabilirliği araştırılmıştır. Bu amaçla, GAP bölgesi
koşullarında Siirt iline ait 2 yıllık meteorolojik veriler kullanılarak, eşitlikler yardımıyla
hesaplanan günlük ve aylık buharlaşma değerleri, meteoroloji istasyonunda ölçülen değerlerle karşılaştırılmış ve en iyi performans gösteren eşitlik belirlenmeye çalışılmıştır. İstatistiksel değerlendirme parametreleri olarak Karekök ortalama hatası (RMSE), ortalama mutlak hata (MAE), hata %’si (PE), ortalama oran (MR) ve determinasyon katsayısı (R2) kullanılmıştır.
Çalışma sonunda, günlük düzeyde yapılan karşılaştırmada en iyi R2 değeri 0.8783 ve 0.8062 ile 2015 ve 2016 yılında EPM-Epan karşılaştırmasından elde edilirken bu yıldaki RMSE değerleri 1.35 ve 1.32 olarak hesaplanmıştır. Aylık düzeydeki karşılaştırmada ise, aynı eşitlik en iyi performansı göstermiştir. Bu sonuçlara göre, günlük ve aylık düzeyde pan buharlaşmasını tahmin etmek için, yarı kurak iklim koşullarında Penman (1948) eşitliği önerilmektedir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Class A Pan, Evaporasyon modelleri, Penman ve Priestley-Taylor (PT) eşitliği
Kaynak
GAP bölgesi yarı kurak iklim koşullarında class a pan’dan oluşan günlük buharlaşmanın penman ve priestley-taylor (pt) modelleri ile tahmini
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Aydın, Y., 2019. GAP Bölgesi Yarı Kurak İklim Koşullarında Class A Pan’dan Oluşan Günlük Buharlaşmanın Penman ve Priestley-Taylor (PT) Modelleri ile Tahmini. Current Research and Assesments for Agricultural Science. ISBN • 978-9940-540-95-1, 207-220
