Tanzimat döneminde Siirt Sancağı'nın gelir-gider yönetimi
Yükleniyor...
Tarih
2018-04-22
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Institution Of Economic Development And Social Researches Publications
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Ülke yönetiminde köklü değişikliklerin yaşandığı Tanzimat Dönemi’nde, mali alandaki yenileşme çabaları da ayrıca önem arz etmektedir. Merkezileşme politikaları bağlamında, Tanzimat Dönemi’nde ihdas edilen Maliye Nezareti ile birlikte mali alanda birçok değişiklik yaşanmıştır. Maliye Nezareti’nin kurulmasıyla ülke genelindeki tüm gelir kaynaklarının tek bir çatı altında toplanarak gelir-gider dengesinin sağlanması amaçlanmıştır. Taşradaki yolsuzlukların önüne geçilmesi de bir diğer önemli amaç olarak görülmektedir. Osmanlı Devlet teşkilatında Eyaletlerden sonraki en büyük idari merkezler sancaklar idi. Tanzimat döneminde sancaklar üzerinde hem idari hem de mali anlamda düzenlemelere gidilmiştir. Tanzimat uygulamalarından nasibini alan sancaklardan birisi de Siird Sancağı’dır. Çalışmanın omurgasını oluşturan ve Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nden tedarik ettiğimiz Maliye Defterlerinden elde edilen bilgiler ışığında Siird Sancağı’nın XIX. Yüzyılın ikinci yarısındaki gelir ve giderlerini kalem kalem ayırarak Siird Sancağının mali yönetimi ile alakalı somut veriler ortaya koyulmuştur. Bu defterlerden Maliye Nezareti Varidat Defterleri’ndeki bilgiler, dönemin bir diğer kaynağı olan salnamelerdeki veriler ile de mukayese edilerek, Siird Sancağı dâhilindeki kaza, nahiye ve karyelerden toplanan vergilerin türleri ve miktarları ayrıntılı bir şekilde verilmiştir. Yine, Maliye Nezareti Masarifat Defterleri’nin özelinde ise sancakta görevli tüm memurlar, aldıkları maaşlar, görev yaptıkları dönemler ve genel manada da sancak yönetimi ile alakalı ayrıntılı bilgiler verilmiştir. Çalışmada; Osmanlı Devleti’nin Tanzimat Dönemi’nde mali alandaki yeniliklerini Siird Sancağı özelinde ele alarak, somut veriler ışığında taşradaki mali yapı hakkında bir fikir sahibi olunulması amaçlanmıştır. Çalışmanın Giriş Kısmında Tanzimat’ın gerek mali yapıda gerekse de idari yapıda getirmiş olduğu yeniliklerden bahsedilerek, birinci bölümde Tanzimat Dönemi’nde taşra yönetiminde yapılan mali düzenlemeler anlatılarak Siird Sancağının XIX. Yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı taşra idaresindeki konumu üzerinde durulmuştur. Çalışmanın ikinci bölümünde; Siird Sancağı’nın gelir kaynakları üzerinde durulmuştur. Bu bölümde vatandaşlardan toplanan vergi türleri ve miktarları Maliye Defterleri ışığında kalem kalem açıklanmıştır. Çalışmanın üçüncü ve son bölümünde ise Siird Sancağı’nın gider kalemleri üzerinde durulmuştur. Başbakanlık Osmanlı Arşivi’ndeki Maliye Masarifat defterlerinden elde edilen bilgiler ışığında Siird Sancağı’ndaki gider kalemleri teker teker sıralandıktan sonra Siird Sancağı’nın gelir-gider dengesi aydınlatılmıştır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Siird Sancağı, Tanzimat Dönemi, Taşra İdaresi, Sancak Yönetimi, Maliye
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
https://www.europenjournal.com/
