Farklı sıra arası mesafelerin mercimek çeşitlerinde verim ve verim öğelerine etkileri

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.advisorErman, Murat
dc.contributor.authorYıldırım, Suheyb
dc.date.accessioned2024-12-24T18:12:59Z
dc.date.available2024-12-24T18:12:59Z
dc.date.issued2022
dc.departmentEnstitüler, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
dc.descriptionFen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
dc.description.abstractMercimek, ülkemizde ve dünyada en çok üretilen ve tüketilen yemeklik tane baklagil bitkileri arasında yer almaktadır. Özellikle Güneydoğu Anadolu bölgesi Türkiye'de üretilen kırmızı mercimeğin %90'ından daha fazlasını karşılamaktadır. Kullanılan mercimek çeşitlerinin ekolojik adaptasyonuna ve ekim normuna bağlı olarak önemli verim ve kalite kayıplarının ortaya çıktığı bilinmektedir. Bu çalışma, Siirt Üniversitesi, Ziraat Fakültesine ait uygulama arazisinde 2020-2021 yetiştirme sezonunda tesadüf bloklarında faktöriyel deneme desenine göre dört tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Çalışmada dört farklı sıra arası mesafe (15, 20, 25 ve 30 cm) ve üç mercimek çeşidi (Çağıl, Fırat-87 ve Tigris) kullanılmıştır. Çalışmada bitkilerin çıkış süresi, çiçeklenme süresi, bakla bağlama süresi, olgunlaşma süresi bitki boyu, metrekaredeki bitki sayısı, ilk bakla yüksekliği, birincil dal sayısı, ikincil dal sayısı, bitkide bakla sayısı, baklada tane sayısı, bitkide tane sayısı, tane verimi, biyolojik verim, bin tane ağırlığı ve hasat indeksi incelenmiştir. Sonuçlara göre, birincil dal sayısı hariç diğer özelikler istatiksel açıdan önemli bulunmuştur. Uygulamalara bağlı olarak çıkış süresi 23.25-34.25 gün, çiçeklenme süresi 146.5-156.75 gün, bakla bağlama süresi 156.0-165.25 gün, olgunlaşma süresi 176.5-182.60 gün, metrekarede bitki sayısı 236.25-285.50 adet, bitki boyu 32.87-41.93 cm, ilk bakla yüksekliği 16.90-28.60 cm, ikincil dal sayısı 2.43-4.85 adet, bitkide bakla sayısı 35.75-59.50 adet, bitkide tane sayısı 38.50-68.50 adet, baklada tane sayısı 1.08-1.15 adet, biyolojik verim 435.40-755.00 kg/da, tane verimi 127.73- 210.10 kg/da, bin tane ağırlığı 26.95-38.03 g ve hasat indeksi %21.68-32.58 aralığında değişmiştir. Araştırma sonucunda en yüksek tane verimi 190.22 kg/da ile Tigris çeşidinde ve 193.11 kg/da ile 30 cm sıra arası mesafede elde edilmiştir. Bununla beraber, 30 cm ile 25 cm sıra arası mesafeleri arasındaki fark önemsiz bulunmuştur. Sonuç olarak, Siirt ekolojik koşullarında kışlık mercimek yetiştiriciliğinde erken hasat ve yüksek tane verimi bakımından Tigris mercimek çeşidinin 30 cm sıra aralığı mesafesi ile yetiştirilmesi tavsiye edilmektedir.
dc.description.abstractLentils are among the most produced and consumed edible legumes in our country and the world. The Southeastern Anatolia region meets more than 90% of the red lentil production in Turkey. It is known that significant yield and quality losses occur depending on the ecological adaptation of the lentil varieties and sowing norm. This study was conducted in Siirt University, agricultural production land of Faculty of Agriculture in the 2019-2020 growing season according to completely randomized factorial design with four replications. The four different row spacing (15, 20, 25 and 30 cm) and three lentil varieties (Çağıl, Fırat-87 and Tigris) were used in the study. Emergence time, flowering time, pod filling time, maturation time, plant height, number of plants per square meter, first pod height, number of primary branches, number of secondary branches, number of pods per plant, number of grains per pod, number of seeds per plant, seed yield, biological yield, 1000-grain weight and harvest index were investigated. According to the results, properties in all but number of primary branches were found to be statistically significant. Depending on the application, emergence time, flowering time, pod filling time, maturation period, number of plants per square meter, plant height, height of first pod, number of secondary branches, number of pods per plant, number of grains per plant, number of grains per pod, biological yield, grain yield, 1000-grain weight and harvest index varied between 23.25-34.25 day, 146.5-156.75 day, 156.0-165.25 days, 165.25 176.5-182.60 day, 236.25-285.50, 32.87-41.93 cm, 16.90-28.60 cm, 2.43-4.85, 35.75-59.50, 38.50-68.50, 1.08-1.15, 435.40-755.00 kg/da, 127.73-210.10 kg/da, 26.95-38.03 g and %21.68-32.58, respectively. The highest grain yield was obtained in the Tigris variety with 190.22 kg/da and at 30 cm spacing row with 193.11 kg/da. However, differences between 30 cm and 25 cm row distance in terms of grain yield was not significant. As a result, it is recommended to use Tigris lentil cultivar with 30 cm row distance in terms of early harvest and higher grain yield in winter lentil cultivation in Siirt ecological conditions.
dc.identifier.endpage83
dc.identifier.startpage1
dc.identifier.urihttps://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=5XiSE4yCP_gmnukpMEp65bUZuML6a-di4YWIRiLKAGWntxe5vhx0g7gLFwPC3Del
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12604/3225
dc.identifier.yoktezid710425
dc.language.isotr
dc.publisherSiirt Üniversitesi
dc.relation.publicationcategoryTez
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_20241218
dc.subjectZiraat
dc.subjectAgriculture
dc.titleFarklı sıra arası mesafelerin mercimek çeşitlerinde verim ve verim öğelerine etkileri
dc.title.alternativeThe effect of different row spacing on the yield and yield components in lentil cultivars
dc.typeMaster Thesis

Dosyalar

Koleksiyon

1) Tez