Adalet Partisi- CHP ilişkileri (1961-1962)

[ X ]

Tarih

2022

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Siirt Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Cumhuriyet'in ilanıyla Türkiye, demokrasi açısından yeni bir döneme girmiştir. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra değişen koşullar ile beraber çok partili hayata geçilmiş ve 1950 yılından itibaren 10 yıllık Demokrat Parti iktidarı başlamıştır. Ancak 27 Mayıs 1960 darbesi ile DP'nin iktidarı sona ermiştir. 7 Temmuz 1960'da durdurulmuş olan siyasi faaliyetler, 6 Ocak 1961'de Kurucu Meclisin açılmasıyla 13 Ocak 1961 tarihinde yeniden başlamıştır. 11 Şubat 1961'de Adalet Partisi başta olmak üzere birçok yeni siyasi parti kurulmuştur. Adalet Partisi, ilk teşkilatını 27 Şubat 1961'de İzmir'de kurmuş ve parti ülke çapında teşkilatlanmak üzere yurt gezileri düzenlemiştir. Bu dönemde CHP de aynı şekilde yurt içi gezileri düzenlemiş ve 24 Ağustos'ta CHP 15'inci kurultayını yapmıştır. Nitekim 15 Ekim'de genel seçimler yapılmış ve bu seçimlerden sonra yeni bir düzene geçilmiştir. Siyasi partiler arasındaki görüşmelerden sonra CHP-AP arasında Cumhuriyet tarihinin ilk koalisyon hükümeti kurulmuştur. Bu dönemde DP'li milletvekillerinin af meselesi, AP'nin en önemli gündemi olmuştur. Nitekim af meselesi, mecliste huzursuzluklara yol açmış ve koalisyon yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır. Ortaklar arasında ilk görüş ayrılığı memur ve mebus maaşları konusu olmuştur. Tedbirler Kanunu ve 147 öğretim üyesinin üniversitelere dönmeleri koalisyon hükümetinin en önemli kazanımları olarak görülürken, 22 Şubat darbe girişimini yapanların affedilmesi koalisyonun sonunu getirmiş böylece AP-CHP iş birliği 1 Haziran 1962 itibariyle sona ermiştir. Anahtar Kelimeler: 27 Mayıs Darbe Girişimi, Adalet Partisi, CHP, Seçimler, Koalisyon
With the proclamation of the Republic, Turkey entered a new era in terms of democracy. After the Second World War, with the changing conditions, a multi-party system was adopted and the 10-year Democratic Party government began in 1950. However, with the May 27, 1960 coup, the DP's power came to an end. Political activities, which were suspended on July 7, 1960, resumed on January 13, 1961, with the opening of the Constituent Assembly on January 6, 1961. On February 11, 1961, many new political parties, especially the Justice Party, were established. The Justice Party established its first organization in İzmir on February 27, 1961, and the party organized country tours to organize throughout the country. During this period, the CHP also organized domestic trips and the CHP held its 15th congress on August 24. As a matter of fact, general elections were held on October 15 and a new order was established after these elections. After the negotiations between the political parties, the first coalition government in the history of the Republic was established between the CHP and the AP. In this period, the issue of amnesty for DP deputies became the most important agenda of the AP. As a matter of fact, the issue of amnesty caused unrest in the parliament and the coalition was in danger of collapse. The first disagreement among the partners was the salaries of civil servants and deputies. While the Law on Measures and the return of 147 faculty members to universities were seen as the most important achievements of the coalition, the pardon of those who made the coup attempt on February 22 brought the coalition to an end, so the AP-CHP cooperation ended on June 1, 1962. Key Words: May 27 Coup Attempt, Justice Party, CHP, Elections, Coalition

Açıklama

Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Ana Bilim Dalı, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Bilim Dalı

Anahtar Kelimeler

Siyasal Bilimler, Political Science, Tarih

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Koleksiyon