İki darbe arası demokrasi bilinci ve yapılan genel seçimler (27 Mayıs 1960 – 12 Eylül 1980)

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.advisorDemir, Şerif
dc.contributor.authorKorkmaz, Gökhan
dc.date.accessioned2024-12-24T18:12:40Z
dc.date.available2024-12-24T18:12:40Z
dc.date.issued2020
dc.departmentEnstitüler, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Ana Bilim Dalı
dc.descriptionSosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Ana Bilim Dalı
dc.description.abstractTürkiye Cumhuriyeti'nde 27 Mayıs 1960 darbesiyle başlayan, 12 Eylül 1980 darbesiyle biten dönem; kaosun, istikrarsızlığın, koalisyonların ve daha birçok darbe girişiminin yaşanmış olduğu uzun ve karmaşık bir dönemdir. Bu dönemde ülke; sağ ve sol kutuplaşması ile karşı karşıya kalmış, anarşi çatışmaları artmış ve büyük ekonomik krizler yaşamıştır. 27 Mayıs darbesinde Demokrat Parti tasfiye edilmiş ve ülkenin yönetimi askerlerden oluşan Milli Birlik Komitesi'ne (MBK) geçmiştir. MBK kendi içinde askeri vesayetten yana olan ve olmayanlar olarak ikiye ayrılmıştır. Askeri vesayeti savunan grup MBK'nin içinden uzaklaştırılmış ve böylece seçimlere giden yol açılmıştır. MBK bu süre zarfında bilim heyetini toplamış ve heyetin hazırladığı 1961 Anayasası halk oyuna sunularak kabul edilmiştir. Yeni partiler kurulmuş ve sonrasında yapılan ilk genel seçimlerde tek başına iktidara gelebilecek oyu hiçbir parti alamamıştır. Bunun üzerine koalisyon hükümetleri kurulmuştur. 1965 seçimlerine gelindiğinde Adalet Partisi tek başına iktidara gelebilecek oy almıştır. Böylece 12 Mart 1971 muhtırasına kadar ülkeyi AP yönetmiştir. Muhtıradan sonra ilk genel seçimler 1973 yılında gerçekleşmiştir. Burada ön plana çıkan CHP, iyi bir oy oranı almış olsa da seçim sisteminin getirmiş olduğu durumdan dolayı tek başına iktidar olamamıştır. Böylece Milliyetçi Cephe hükümeti kurulmuştur fakat bu MC hükümeti de ülkedeki sağ - sol çatışmalarını, artan öğrenci olaylarını ve kaos ortamını yok edememiştir. 1977 seçimlerinde de CHP yine tek başına iktidara gelebilecek bir oy almış, fakat seçim sisteminden dolayı yine iktidar olamamıştır. İki güçlü parti CHP ve AP'nin uzlaşma yolu bulup koalisyon kuramaması neticesinde tekrardan MC hükümeti kurulmuş ve bu süreç 12 Eylül 1980 darbesine giden yolu açmıştır. Çalışmamızda kaynak çeşitliliğine dikkat edilmiş ve yardımcı bilim dallarından yararlanılarak farklı bakış açıları geliştirilmiştir. Döneme ait gazeteler ve arşiv belgeleri de taranarak çok yönlü bir araştırma esas alınmıştır. Çalışma giriş ve altı bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın giriş bölümünde demokrasi kavramının tarihsel gelişimi ve Osmanlı'dan Türkiye Cumhuriyet'ine yenileşme hareketleri ile seçimler ele alınmıştır. Birinci bölümde genel olarak seçim sistemleri üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde; 1961 seçimlerine giden süreçte yaşanan olaylar, seçim kampanyaları, seçim sistemi ve seçim sonuçları, üçüncü bölümde; 1965 seçimlerine giden süreçte yaşanan olaylar, seçim kampanyaları, seçim sistemi ve seçim sonuçları, dördüncü bölümde; 1969 seçimlerine giden süreçte yaşanan olaylar, seçim kampanyaları, seçim sistemi ve seçim sonuçları, beşinci bölümde; 1973 seçimlerine giden süreçte yaşanan olaylar, seçim kampanyaları, seçim sistemi ve seçim sonuçları, altıncı bölümde; 1977 seçimlerine giden süreçte yaşanan olaylar, seçim kampanyaları, seçim sistemi ve seçim sonuçları ele alınmıştır. Anahtar Sözcükler Osmanlı, Türkiye, Seçim, Hükümet, Koalisyon, MBK, Kaos, Anarşi, Sağ ve Sol çatışmaları, Ekonomik kriz, Muhtıra, Darbe, Anayasa
dc.description.abstractIn the history of Turkish Republic, the period starting with military coup onMay 27, 1960 and ending with the coup on September 12, 1980 is a long and complicated period full of chaos, instability , political coalitions and a lot more coup attempts. In this period the country faced with the political polarizationof the right and left, anarchy conflicts in the country escalated and people experienced major economic crises. On the 27 May coup, the Democratic party was dissolved and the management of the country was transferred to the National Unity Committee consisting of soldiers. MBK is divided into two as those who favor military tutelage and those who do not. The group that advocates military tutelage was removed from the MBK, thus opening the way to elections. During this period, MBK gathered the scientific committee and the 1961 constitution prepared by the committee was accepted by the public. New parties were established and in the first general elections held afterwards, no party could get the vote that could come to power alone. Thereupon, coalition governments were formed. When it came to the 1965 elections, the Adalet party received votes that could come to power alone. Thus, the EP ruled the country until the 12 March 1971 memorandum. The first general elections after the memorandum took place in 1973. The CHP, which stands out here, could not come to power alone due to the situation brought by the election system, even though it got a good vote rate. Thus, the Nationalist Front government was established. But this MC government has not been able to eradicate the left-right conflicts, increasing student incidents and chaos in the country. In the 1977 elections, the CHP again received a vote that could come to power alone, but could not come to power again due to the election system. As a result of the two powerful parties, CHP and AP, unable to find a way to compromise and form a coalition, the MC government was established again, and this process paved the way for the 12 September 1980 coup. In our study,a wide range of source types and multidisciplinary databases was used so that the study was enriched by different perspectives.Newspapers and archive documents belonging to the period were also scanned and a versatile research was taken as a basis. The study consists of introduction part and six other parts. In the introduction to the study of the historical development of the concept of democracy and the Ottoman Empire, the Republic of Turkey have dealt with elections reform movements. In the first part, general electoral systems are emphasized. In the second part; The events leading up to the 1961 elections, election campaigns, election system and election results. In the third part; The events leading up to the 1965 elections, election campaigns, election system and election results. In the fourth part; The events leading up to the 1969 elections, election campaigns, election system and election results. In the fifth chapter; The events leading up to the 1973 elections, election campaigns, election system and election results. In the sixth chapter; The events leading to the 1977 elections, election campaigns, election system and election results were discussed. Key words Ottoman, Turkey, Election, Government Coalition, MBK(National Unity Committee), Chaos, Anarchy, Right and Left conflicts, economic crises, the Memorandum, Impact, Constitution
dc.identifier.endpage216
dc.identifier.startpage1
dc.identifier.urihttps://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=wf-FPgY-5qjHEzEoOgvMs-XL8GlnSG65D5t_4TswKaSiOjPPxg2tBDmc4xU1WNnS
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12604/3049
dc.identifier.yoktezid654618
dc.language.isotr
dc.publisherSiirt Üniversitesi
dc.relation.publicationcategoryTez
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_20241218
dc.subjectTarih
dc.subjectHistory
dc.titleİki darbe arası demokrasi bilinci ve yapılan genel seçimler (27 Mayıs 1960 – 12 Eylül 1980)
dc.title.alternativeAwareness of democracy between two coups and general elections (27 May 1960 - 12 September 1980)
dc.typeMaster Thesis

Dosyalar

Koleksiyon

1) Tez