Yesevî hikmetlerine kaynaklık eden ayetler
Yükleniyor...
Tarih
2018-12
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Kastamonu: Kastamonu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Türklerin İslam anlayışının oluşmasında önemli bir rol üstlenen, Türk dilinin ve kültürünün gelişmesine ve zenginleşmesine mühim katkılar sağlayan Hoca Ahmed Yesevî, yaşadığı dönem içerisinde Taşkent ve Siriderya yöresinde, Seyhun'un ötesindeki bozkırlarda yaşayan göçebe Türkler arasında kuvvetli bir nüfuza sahip olmuştur. İslamiyet'e bütün samimiyetiyle bağlı olan yerli halk zümresi ile yarı göçebe köylüleri etrafında toplamıştır. İslami ilimlere vakıf olan, Arapça ve Farsça bilen Ahmed Yesevî, çevresinde toplanan insanlara İslam'ın esaslarını, şeriatın hükümlerini, tarikatının adap ve erkânını öğretmek gayesiyle sade bir dille ve halk edebiyatından alınma şekillerle hece vezninde manzumeler söylemiştir. "Hikmet" adı verilen bu manzumeler, ayrıca dervişleri vasıtasıyla en uzak Türk topluluklarına kadar ulaştırılmıştır. Her ne kadar Yesevî’nin en önemli eseri olan Divan-ı Hikmet nüshalarının, muhteva bakımından olduğu kadar dil bakımından da önemli farklılıklar barındırıyor olması, bunların farklı şahıslar tarafından değişik yer ve zamanlarda yazıldığını gösteriyor olsa da, bütün hikmetlerin temelinde Ahmed Yesevî'nin inanç ve düşünceleri ile tarikatının esasları bulunmaktadır. Medeniyetlerin oluşması, toprak parçalarının İslamlaşıp Müslümanlara yurt olması kendiliğinden meydana gelen bir şey değildir. Bunların oluşmasında çok önemli etmenler ve hikâyeler mevcuttur. Bu hikâye yazarlarından bir tanesi de Hoca Ahmet Yesevî, hikâyenin kitabı ise Dîvân-ı Hikmet’tir. Yesevî hikmetlerinin çağlar boyu kabul görmesinin, halkın din anlayışını şekillendirip onların din ile irtibatının canlı bir şekilde devam etmesinin temelinde, hikmetlerin Kur’an’dan mülhem bir ruh ve anlayışla yazılmasının çok önemli bir rolü olmuştur. Bu çalışmamızda, hikmetlerin oluşmasına ilham veren Kur’an ayetlerini belirlemeye ve bunları tahlil etmeye çalışacağız.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Tefsir, Yesevî, Hikmet, Kur’an, Ayet
