Türkiye’de yetişen yabani kirazın (cerasus microcarpa boiss.) tanımlanması ve dağılımının belirlenmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2019
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
ISPEC Yayınevi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Türkiye’de doğal kaynakların önemi her geçen gün daha iyi anlaşılmakta, doğal kaynakların
kaybolmaması için yapılan çalışmalar artmaktadır. Özellikle küresel ısınma sebebiyle kurağa
dayanıklı bitkiler daha da fazla önem kazanmaktadır.
Cerasus microcarpa (C.A.Mey.) Boiss. (Yabani kiraz) Güneydoğu Anadolu’nun birçok
ilinde görülmektedir. Bu kiraz türü birçok bitkinin yetişemeyeceği taşlık, kayalık, kireçli
topraklarda yetişebilmektedir. Yerde sürünen formları olduğu gibi 1.5 m boylananları da
vardır. Bitkiler çok gövdeli, çalı halinde görülmektedir. Cerasus microcarpa Boiss.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi illerinde; dağ kirazı, yabani kiraz, beleluk ve helalik olarak
adlandırılmaktadır.
Bu çalışma 2009 – 2014 yılları arasında yürütülmüştür. C. microcarpa’nın bazı yaprak,
sürgün, çiçek ve meyve özellikleri belirlenmiş, Güneydoğu Anadolu bölgesindeki yayılımları
saptanmıştır.
Ayrıca Adıyaman ve Gaziantep illerinde yetişen C. microcarpa’nın değişik 11 tipinin tohum
çimlenme, çöğür gelişimi, değişik Prunus türleri ile aşı tutum ve uyuşması belirlenmiştir.
Tohumlar küçük olduğundan 10 adet tohum ağırlığı belirlenmiştir. Tohum ağırlığı 1.07 g ile
0.49 g arasında belirlenmiştir. Tohum çimlendirme çalışmasında tiplerin tohum çimlenme
oranları % 35.0 ile % 85.3 arasında değişmiştir. Bir sezon boyunca gelişen çöğürlerin
uzunlukları 60.3 cm ile 77.8 cm arasında değişmiştir. Çöğürlerin çapları ise 3.90 mm ile 4.97
mm arasında değişmiştir. Genel olarak tiplerin çöğürleri bir örnek gelişme göstermiştir.
Aşılama yapılan 2 tip C. microcarpa (yabani kiraz) üzerinde en yüksek aşı başarısı bademden
elde edilmiş, bunu kiraz takip etmiş, en düşük başarı kayısıdan elde edilmiştir. Genel olarak
yabani kiraz üzerine aşılanan badem ve kayısıda aşı uyuşması iyi olurken yabani kiraz üzerine
kiraz aşısı olumsuz olmuş, uyuşmamıştır.
Değişik özellikleri belirlenen bu kiraz türünün ileride muhafaza çalışmalarının da yapılarak
korumaya alınması ile Türkiye genetik kaynaklarına katkı sağlanacaktır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Cerasus microcarpa, Anaç, Biodiversity, Genetik Kaynaklar, Yabani Kiraz
Kaynak
ISPEC Uluslararası Tarım ve Kırsal Kalkınma Kongresi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
TARIM, V. ISPEC.
