Yüksekova Havzasında Yüzey ve Yüzeyaltı Su Kaynaklarının Karakterizasyonu
[ X ]
Tarih
2023
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Su kaynaklarına nitrat ve fosfatın aşırı deşarjı, nehir ve göl gibi yüzey sularının ötrofikasyonuna neden olurken, insan sağlığını ve su canlılarının yaşamlarını da tehdit etmektedir. Bu çalışma, Hakkâri ili için en değerli tarım arazilerinin yer aldığı ve tüm bölge için çeşitli ekosistem hizmetlerinin üretildiği Nehil Sazlığına sahip olan Yüksekova havzasında, yeraltı ve yüzey su kaynaklarının besin yüklerinin belirlenmesi, eşik değeri aşması durumunda kirliliğin kaynağının araştırılması ve çözüm önerilerinin geliştirilmesi amacı ile gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla 37°.26' K - 37°.36' K enlemleri ile 44°.4' D - 44°.26' D boylamları arasında yer alan çalışma alanındaki çay, dere, artezyen kuyu, doğal çeşme ve sondaj kuyuları olmak üzere 51 noktadan her yıl 2 ayrı dönemde olmak üzere 2 yıl (2020, 2021) süre ile su örnekleri alınmıştır. Çalışma alanında NO3- içeriği 2020 ve 2021 yılları bahar aylarında ortalama 3.45 ve 3.74 mg kg-1 iken son baharda bir miktar yükselerek 4.73 ve 4.44 mg kg-1’çıkmıştır. Tarımsal üretimde mineral gübre kullanımının hemen hemen hiç olmadığı çalışma alanında en yüksek PO4-3 içeriği, Nehil çayı (1.99 mg kg-1), sulama kanalı (0.78 mg kg-1) ve Havaalanı giderinde (0.56 mg kg-1) tespit edilmiştir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) standartlarına göre Yüksekova Havzasında yer alan yüzey ve yüzey altı sularının NO3- ve PO4-3 içerikleri zarar eşik değerlerinin altındadır. Bununla birlikte, hayvan çiftliklerinden ve evsel attıklarından su kaynaklarına katılan NO3- ve PO4-3 gelecekte su kalitesi açısından önemli sorunlar oluşturabilir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Fosfat, hayvansal üretim, nitrat, evsel atıklar, Su kirliliği, yüksekova
Kaynak
ISPEC journal of agricultural sciences (Online)
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
7
Sayı
4
