FARSÇA-TÜRKÇE MANZUM BİR SÖZLÜK: TUHFETÜ’L-HÂFIZ
[ X ]
Date
2015
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Access Rights
info:eu-repo/semantics/openAccess
Abstract
Osmanlılarda manzum sözlük yazma geleneği, sıbyan mekteplerindeki öğrencilere Farsça ve Arapça kelimeleri ve dilbilgisi kurallarını daha kolay ve hızlı bir şekilde öğretmek amacıyla oluşmuştur. Bu gelenek dâhilinde telif edilen eserlerden biri de Tuhfetü'l-Hâfız'dır. Tuhfetü'l-Hâfız, Hâfız Abdullah b. Halil tarafından, mensur mukaddimesinde kendisinin de belirttiği gibi \"Farsça öğrenmeye yeni başlayan çocuklara ve gençlere bir hatıra ümidiyle\" (vr.1b) kaleme alınmış Farsça-Türkçe manzum bir lügattir. Eser, son beyitte yer alan ebced tarihine (beytin ilk mısraındaki noktasız harfler ve ikinci mısraındaki noktalı harflere) göre H.1194/95 tarihinde tamamlanmıştır. Müellif, eserini İbrahim Şâhidî Dede'nin \"Tuhfe-i Şâhidî\"sinde geçen gerekli gördüğü kelimeleri seçerek oluşturduğunu (B.106) ifade etmektedir. Tuhfetü'l-Hâfız, mesnevî ve kıt'a nazım şekilleriyle yazılmış 323 beyitten oluşmaktadır. Bu beyitlerden 3 tanesinin 1'er mısraı ise noksandır. Eserin 97 beyti kıt'a; 226 beyti ise mesnevi nazım şekliyle yazılmıştır. Tuhfetü'l-Hâfız'da, fiillerin farklı şekilleriyle birlikte 1600'e yakın Farsça kelimenin Türkçe karşılığı verilmiştir. Bu manzum sözlüğü diğerlerinden farklı kılan özelliği, muhtevasındaki kelimelerin konulara göre tasnif edilmiş olmasıdır. Eserin bilinen tek nüshası, Süleymaniye Yazma Eserler Kütüphanesi Esad Efendi Bölümü'nde 3191 demirbaş numarasıyla kayıtlıdır. Ancak nüshada pek çok istinsah hatası da bulunmaktadır. Bu çalışmamızda, manzum lügatlerden biri olan Tuhfetü'l-Hâfız isimli eserin şekil ve muhteva gibi yönlerden incelenmesi yapıldı; incelemenin ardından ise eserin çeviriyazı metni ve orijinali verildi
Description
Keywords
Bilgi, Belge Yönetimi,Edebiyat
Journal or Series
Turkish Studies (Elektronik)
WoS Q Value
Scopus Q Value
Volume
10
Issue
12
