Yazar "Ceylan, Melek Misal" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe Divan şiirinde İsrâiliyat(Siirt Üniversitesi, 2023) Ceylan, Melek Misal; Düzenli, Mesut BayramTürklerin İslamiyet'i kabulleriyle birlikte XI ve XII. asırdan itibaren Türk edebî faaliyetlerinde ciddi farklılıklar görülmüş, ilk dönemlerde Arap ve özellikle Fars edebiyatının etkisinde gelişen ve adına "Divan edebiyatı" denilen edebî hareket meydana gelmiştir. Divan şiiri, temeli İslam dini olan bir edebiyat olması hasebiyle İslamiyet'in içine giren ve adına İsrâiliyat dediğimiz başka din ve kültürlerin etkisi, ister istemez bu edebiyatta kendini hissettirmiştir. Divan şiirinde İsrâiliyat'ın konu edildiği bu çalışma, bir giriş, iki bölüm ve sonuçtan kısmından oluşmaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde İsrâiliyat kelimesinin etimolojisi hakkında bilgi verilmiş, kelimenin anlam yolculuğu açıklanmıştır. Ardından İsrâiliyat'ın tarihsel süreci ve yayılışı hakkında genel bir bilgilendirme yapılmıştır. İkinci bölümde ise ele alınan konu Divan şiirinde görülen İsrâiliyat unsurları olmuştur. Bu bölüm beş kısımdan müteşekkildir. Birinci kısımda Divan şiirinde melekler bağlamında tespit edilen İsrâilî rivayetler açıklanmış, beyitlerle örneklendirilmiştir. İkinci kısımda Divan şiirinde peygamberlerle ilgili kullanılan malzemeler tespit edilmiş, çalışmanın konusunu teşkil etmesi üzerine bu malzemelerden İsrâiliyat referanslı olanları araştırmaya konu edilmiştir. Ardından bu malzemelerin Divan şiirindeki izleri örnek beyitler ile sunulmuştur. Üçüncü kısımda tarihî ve efsanevî şahsiyetler üzerinde çalışılmıştır. Divan şiirinde ismi geçen şahsiyetlerin arka planı araştırılmış, bu kişilerin kutsal kitaplarla ilişkileri incelenmiştir. Divan şiirinde yer alan tarihî ve efsanevî şahsiyetler, İsrâiliyat'la ilişkili olan isimlerle sınırlandırılarak çalışmaya konu edilmiştir. Bu kişilerin Divan şiirindeki izleri tespit edilerek beyitlerle örneklendirilmiştir. Altıncı bölümde hayvanlara dair Divan şiirine yansıyan İsrâiliyat unsurları incelenerek beyitlerle örneklendirilmiştir. Dördüncü bölümde tasavvufun etimolojisi, ortaya çıkış sebepleri, oluşumu ve İslâm'a yabancı din ve kültürlerin tasavvufa etkileri hakkında genel bir bilgi verilmiştir. Ardından içinde birçok yabancı unsur barındırdığı tespit edilen tasavvufî terimlerin açıklamaları yapılmış, Divan şiirindeki yansımaları verilmeye çalışılmıştır. Çalışmada, XIV ve XIX. yüzyılları arasını kapsayan Divan edebiyatı mahsulü doksan eserin taranması sonucu İsrâiliyat'la ilgisi tespit edilen beyitler değerlendirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Divan şiiri, İsrâiliyat, peygamberler kıssaları, tasavvuf
