Elazığ Evliya Menkıbelerinin İşlevsel Özellikleri
Yükleniyor...
Tarih
2016-10-01
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
IV. Kazan Uluslararası Halk Kültürü Sempozyumu
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Her toplumun kendine has özellikleri dolayısıyla kendine özgü sözlü ürünleri vardır. Bu ürünlerden anonim halk edebiyatı unsuru olan efsanelerde, temel konu, olağanüstü kişilerin kahramanı olduğu olağanüstü olaylardır. Efsanelerin alt dalı olan menkıbeler ise, dini-lirik eserlerdir. Merkezlerine aldıkları dini duruşu olan şahsiyetlerle kutsallık ifade ederler ve baştan sona inandırıcı öğeleri barındırırlar. Bu çalışmamızda, İsmail Görkem’in “Elazığ Efsaneleri” adlı eserinde derlediği Elazığ evliya menkıbelerinin işlevsel özelliklerini inceleyeceğiz. Genel olarak folklorun bütün işlevleri, menkıbeler için de geçerlidir. Fakat biz kısa tutmak adına, Bilge Seyidoğlu’nun “Erzurum Masalları” adlı eserinde kullandığı dört ana başlıktan hareketle, işlevleri belirlemeye çalışacağız. Bunlar: 1) Efsaneler topluma yön verirler. 2)Efsaneler gelenek ve göreneklerin koruyucusu ve taşıyıcısıdırlar. 3) Efsaneler etrafında teşekkül ettikleri yerlere mana kazandırırlar. 4) Efsanelerin koruyucu ve tedavi edici rolü vardır. İşlevlerin, toplumdaki belli bir ihtiyacı gidermesi, kültür havzamızdaki birtakım değerleri gelecek nesillere aktarması amacıyla anlatılarda yer aldığı yorumu yapılabilir. Bu amaçla, işlevsel unsurları belirledikten sonra metinlerle olan ilişkilerine değineceğiz.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Elazığ, Efsane, Menkıbe, Dini Şahsiyet, İnanç, Evliya
