Yazar "Demir, Sinan" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 3 / 3
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe Kur'an'a göre fıtrat – ahlâk ilişkisi(Siirt Üniversitesi, 2024) Demir, Sinan; Özcan, EsatAllah Teâlâ insanı çok güzel bir şekilde yaratmıştır. İnsanın bu güzel şekilde yaratılması, fıtrat kelimesi ile ifade edilmiştir. Bunun için fıtrat kavramının, insanın yaratılış biçimini ve özelliklerini temsil ettiği düşünülmektedir. Buna göre fıtrat, "Allah Teâlâ'nın insanda yarattığı kendisini tanıma ve Allah'a iman etme yeteneğidir." Ahlâk, doğru ve yanlış arasında değerlendirme yapabilme, etik gereksinimlerini takip etme ve toplumsal normlara uygun davranmadır. Ahlâk, insanların düşünce ve eylemlerinin değerlendirilmesinde kullanılan bir ölçüt kabul edilir. Ahlâki değerlerimiz ve inançlarımız, etik kurallar ve toplumsal normlar tarafından şekillendirilir. Ahlâk, insan vicdanına dayalı içsel bir özelliği de ifade eder. Ahlâki değerlerin ve inançların temel alınarak kararların alınması, diğer insanlara ve topluma saygı gösterilmesi, dürüstlük, adalet, hoşgörü, empati gibi erdemlerin benimsenmesi ve kişisel sorumluluk taşınması ahlâkın temel özellikleridir. Ahlâki davranış, ahlâki değerlere uygun hareket etme, birlikte yaşamayı kolaylaştırma, insanın ve toplumun genel refahını artırma; kısaca, toplumsal sürdürülebilirlik ve güvenlik için önemlidir. Kişilere, kültürlere, toplumlara göre farklı ahlâki normlar ve değerler bulunabilir. Bu nedenle, ahlâkın kesin bir tanımını yapmak zordur. Ancak, genel olarak ahlâk, insanların doğruyu, yanlışı, iyi ve kötüyü değerlendirme gücü ve bu değerlendirmelere dayalı olarak etik davranışı gösterme yeteneği olarak tanımlanabilir. Fıtrat ve ahlâk kavramları hakkında çokça araştırmalar yapılmış, ancak bu iki kavramın birbiriyle ve fıtratın ahlâk üzerindeki etkisi yeteri kadar irdelenmemiştir. Çalışmada Kur'ân'a göre fıtrat-ahlâk arasındaki ilişki incelenecektir. Fıtratın, saf ve temiz olan ilk yaratılışı ifade etmesi ve ahlâkın da iyi ile kötüyü ayırt edebilme, ona göre hayata şekil verme bilincini oluşturması fıtrat-ahlâk arasında sıkı bir ilişki olduğunu göstermektedir. Araştırmanın amacı, fıtratın mahiyetini ayetler ışığında yorumlamak, ahlâkın oluşum ve gelişiminde fıtratın rolünü ve fıtrat-ahlâk ilişkisini incelemektir. Çalışmada fıtratın mahiyeti, fıtratı bozan etkenler ve fıtratın ahlâkla ilişkisi açıklanmaya çalışılacaktır. Ayrıca fıtratın korunmasını ve bozulmamış fıtratın güzel ahlâk üzerindeki etkisi de irdelenmeye gayret edilecektir. Anahtar Kelimeler: Tefsir, Kur'an, Fıtrat, Ahlâk.Öğe Physico-chemical and mineralogical changes of lithic xerorthent soils on volcanic rocks under semi-arid ecological conditions(Univ Nacional De Colombia, 2022) Demir, Sinan; Alaboz, Pelin; Dengiz, Orhan; Senol, Huseyin; Yilmaz, Kamil; Baskan, OguzThis study investigates the mineralogical changes and soil development processes of young soils formed on va-rious bedrocks of volcanic origin under the same land use/land cover and climate conditions. The current study was conducted in Lithic Xerorthent soils formed on tuff, trachybasalt, and trachyandesite bedrock between San-dikli-Suhut districts of Afyonkarahisar. The three soil profiles excavated in the study area were classified in Enti-sols order based on Soil taxonomy. The primary minerals, sanidine and muscovite, and the clay minerals, smec-tite, kaolinite, and illite, were widely determined in three soil profiles which were named Profile I (PI), Profile II (PII), and Profile III (PIII). According to the chemical alteration index (CIA) values, which indicate weathering, the soils formed on the tuff bedrock were slightly weathered (77.04%). The chemical weathering index (CIW) in the soils' surface horizons formed on the trachybasalt and trachyandesite bedrock are classified as non -weathe-ring rocks with 24.43% and 33.88%. Basic cations are found at high levels in the tuff bedrock. The determination of phillipsite, gismondin and calcite minerals is an indication that the mineral content of the bedrock and the bedrocks have a significant effect on soil formation. The relationship between the bedrock and the soil has been revealed. As a result of the study, it was concluded that there were significant differences in their physico-chemical characteristics, weathering rates, and mineralogical properties. However, they were characterized as young soils since they do not contain any subsurface diagnostic horizons on the volcanic bedrock under the same climatic and land use/land cover conditions.Öğe Yarı-kurak ekolojik koşullar altında farklı kayaç türleri üzerinde oluşmuş toprakların fiziko-kimyasal ve jeo-kimyasal özellikleri(2021) Alaboz, Pelin; Demir, Sinan; Senol, Hüseyın; Dengiz, Orhan; Yılmaz, Kamil; Başkan, OğuzToprağı oluşturan ana materyalin niteliği, toprak oluşumunu ve besin elementlerinin elverişliliğini önemli ölçüde etkileyen bir faktördür. Bu çalışmada; Afyon ili Sandıklı ilçesinde bulunan magmatik, metamorfik ve tortul kayaçlar üzerinde oluşmuş toprakların bazı fiziko-kimyasal özelliklerdeki değişimlerin belirlenmesi ve jeokimyasal özelliklerin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Arazi kullanım türü mera ve kuru tarım olan toprakların fiziko-kimyasal özelliklerindeki değişkenlik en yüksek metamorfik, en düşük ise tortul kayaçlar üzerinde oluşmuş topraklarda belirlenmiştir. Tortul kayaçlar üzerinde oluşan topraklar genellikle kireç içeriği yüksek ve hafif alkalin reaksiyonlu olup, bazik katyonlarca zengindir. Tortul kayaçlarda kil ile tarla kapasitesi ve solma noktası arasında çok kuvvetli ilişki belirlenmiştir (r:0.93;0.89; p<0.001). Ayrıca, Fe içeriğinin kil (r: 0.71) ve solma noktası ile pozitif (r: 0.75) yönlü yüksek seviyeli ilişki gösterdiği de tespit edilmiştir. Magmatik kayaçlar üzerinde oluşmuş topraklarda ise Mg ile solma noktası (0.78; p<0.001) ve kum (r:-0.77; p<0.001) önemli yüksek ilişki göstermiştir. Metamorfik kayaçlarda oluşum gösteren topraklarda kum ve Fe içeriği diğer toprak özellikleri ile negatif yönlü, değişebilir katyonlar ile tarla kapasitesi ve solma noktasında ise kuvvetli, pozitif yönlü korelasyon belirlenmiştir. Magmatik kayaçlar üzerinde oluşmuş topraklarda P2O5, tortullarda CaO, metamorfiklerde ise SiO2 içerikleri diğer toprak gruplarına göre istatistiksel olarak önemli değişim sergilemiştir (p<0.01). Genel olarak temel toprak özelliklerinde arazi kullanımı ve ana materyale bağlı istatistiksel olarak önemli değişkenlikler tespit edilmiştir. Majör oksitlerde ise ana kayadaki farklılığa göre önemli, arazi kullanımına bağlı değişimler ise önemsiz bulunmuştur. Çalışma sonucunda, yarı kurak ekolojik koşulları altında toprak oluşturan faktörlerinden birisi olan ana materyalin toprak özellikleri üzerinde önemli derecede farklılıklar gösterdiği ortaya konmuştur.
