Yazar "Bekar, Nur Kobal" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • [ X ]
    Öğe
    Nitelikli Taze Fasulye Hatlarının Kuraklığa Dayanım Düzeylerinin Belirlenmesi ve Kuraklık Stresinde Geliştirdikleri Savunma Mekanizmalarının İncelenmesi
    (2018) Kandemir, Dilek; Balkaya, Ahmet; Taşan, Mehmet; Bekar, Nur Kobal; Cemek, Bilal; Teksöz, Emel
    Kuraklık stresi, bitkisel üretimde verim unsurlarının azalmasına ve kalitede düsüslere neden olan önemli abiyotik stres faktörlerindendir. Sebze tarımında önemli bir yeri olan taze fasulye bitkisi, kuraklıktan olumsuz yönde etkilenmektedir. Bu çalısmanın amacı, ülkemizin farklı yörelerinden toplanmıs, morfolojik karakterizasyonu yapılmıs, nitelikli sırık ve bodur formlu taze fasulye gen havuzu içerisinden kuraklıga dayanıklı/tolerant genotiplerin agronomik, fizyolojik ve biyokimyasal yöntemlerle belirlenmesidir. Çalısmada toplam 32 fasulye genotipi kullanılmıstır. Bunlardan 13 tanesi sırık taze fasulye genotipi, 13 tanesi bodur taze fasulye genotipidir. Ayrıca 2 adet ticari sırık fasulye çesidi, 2 adet ticari bodur fasulye çesidi ve kuraklıga toleranslı 2 adet bodur kuru fasulye çesidi arastırmada degerlendirilmistir. Farklı su kısıtı uygulamaları (S2, S3 ve S4) sonucunda olusturulan kuraklık stresi karsısında, genotiplerin farklı dayanıklılık düzeyleri gösterdikleri belirlenmistir. Su kısıtı uygulanan fasulye genotiplerinde, bitki boyu, gövde çapı, yaprak oransal su içerigi ve yaprak klorofil yogunlugu gibi parametrelerin degerlerinde, artan kuraklık düzeyine baglı olarak, degisen oranlarda azalısların oldugu tespit edilmistir. Genel olarak, kuraklık stresine tolerant olan genotiplerde bu azalıs oranları, strese hassas olan genotiplerin gösterdigi azalıs oranlarından daha düsük olmustur. Orta derecede kuraklık stresi (S3) ve siddetli kuraklık stresi (S4); bitki büyümesini engellemis ve özellikle yaprak sayısı, yaprak alanı, yaprak yas ve kuru agırlıgı ve gövde yas ve kuru agırlıgı gibi parametrelerin degerlerinde oldukça önemli oranlarda kayıplara neden olmustur. Kuraklık sartlarında bitkiler, farklı mekanizmalar gelistirerek kuraklık stresine karsı tolerans düzeylerini artırmaya çalısmaktadır. Kuraklık stresi kosullarında, tolerant olan fasulye genotipleri daha düsük, hassas olan genotipler ise daha yüksek MDA degeri göstermistir. Ayrıca, kuraklık stresinden daha az etkilenen genotiplerin dokularında daha fazla prolin miktarı saptanmıstır. Kuraklık stresine karsı yüksek dayanım gösteren sebze tür ve çesitlerinin tümünde antioksidatif enzimlerin önemli koruyucu rolü oldugu bilinmektedir. SOD, CAT, GR ve APX enzim aktiviteleri degerlerinin birlikte veya kısmen daha yüksek oldugu belirlenen fasulye genotipleri, kuraklıga tolerant olarak degerlendirilmistir. Çalısmada morfolojik, fizyolojik ve biyokimyasal analizler birlikte degerlendirilmis ve tartılı derecelendirme yöntemine göre sırık formlu G21, G22, G23, G27, G30 ve G31 (Perolar çesidi) fasulye genotipleri ile G1, G2, G5, G6, G8, G9, G10 ve G13 bodur formlu fasulye genotiplerinin kuraklıga tolerant oldukları belirlenmistir. Bu çalısma ile kuraklıga tolerant olarak belirlenen sırık ve bodur formlu nitelikli taze fasulye hatlarının, kurak ve yarı kurak alanlarda yetistirilerek dayanım durumlarının tam anlamıyla belirlenmesinden sonra, çesit ıslah programlarında yer almaları daha uygun olacaktır.