Özyazıcı, GülenKaçmaz, Mehmet2024-12-242024-12-242023https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=G_oJ1rKE4SgJUkomyAKpRykuvqZai8g4GqBatti0SWkh4xQ7-uauXLKagw11FlOWhttps://hdl.handle.net/20.500.12604/3420Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Endüstri Bilim DalıBu çalışma, kimyasal gübre ve vermikompost uygulamalarının kişniş bitkisinin bazı tarımsal özellikleri ve uçucu yağ oranına etkilerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yer alan Diyarbakır ili Eğil ilçesinde 2020 yılında yürütülmüştür. Tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekrarlamalı kurulan çalışmada, kimyasal gübre ve vermikompostun farklı kombinasyonları olmak üzere toplam 11 konu araştırmanın konusunu oluşturmuştur. Araştırma sonuçlarına göre, kimyasal gübre ve vermikompost uygulamalarının kişniş bitkisinde toplam dal sayısı, bin tane ağırlığı ve uçucu yağ oranı üzerine etkisi istatistiksel olarak önemsiz bulunmuştur. Uygulamaların, bitki boyu, ilk dal yüksekliği, şemsiye sayısı, ana şemsiyede tohum sayısı, biyolojik verim, hasat indeksi, tohum ve uçucu yağ verimleri üzerine p<0.01 seviyesinde anlamlı etkilerinin olduğu belirlenmiştir. Araştırmada, tek başına vermikompost uygulamasının ilk dal yüksekliği, ana şemsiyede tohum sayısı ve biyolojik verime etkisi önemli bulunmuştur. Tek başına vermikompost uygulamasının incelenen diğer parametreler üzerinde önemli bir etkisi olmamıştır. Araştırma konularına göre; bitki boyu 24.80-37.30 cm, toplam dal sayısı 3.65-5.78 adet/bitki, ilk dal yüksekliği 4.00-10.10 cm, şemsiye sayısı 4.05-8.83 adet/bitki, ana şemsiyede tohum sayısı 18.03-42.78 adet/şemsiye, biyolojik verim 148.75-255.00 kg/da, tohum verimi 58.5-141.3 kg/da, hasat indeksi % 30.00-55.42, bin tane ağırlığı 8.50-11.50 g, uçucu yağ oranı % 0.12-0.14, uçucu yağ verimi 0.074-0.188 L/da arasında değişkenlik göstermiştir. Yarı kurak iklim koşullarında, kişniş yetiştiriciliğinde kimyasal gübre ve vermikompost uygulamalarının verim ve bazı verim kriterlerini arttırdığı sonucuna varılmıştır.EThis study was carried out to determine the effects of different combinations of chemical fertlizer and vermicompost on yield and essential oil ratio in coriander plant. The research was carried out in Diyarbakir province, Eğil district, located in the Southeastern Anatolia Region of Türkiye, in 2020. A total of 11 subjects, different combinations of chemical fertlizer and vermicompost, formed the subject of the study in the study, which was established with 4 repetitions according to the randomized blocks trial design. According to the results of the research, the effect of chemical fertilizer and vermicompost aplications on total branch number, thousand seed weight and essential oil ratio in coriander plant were statistically insignificant. It was determined that the applications had significant effects on plant height, first branch height, number of umbrels, number of seeds in the main umbrella, biological yield, harvest index, seed and essential oil yields at p<0.01 level. Vermicompost application alone had a significant effect on first branch height, number of seeds in the main umbrella and biological yield. Vermicompost application alone did not have a significant effect on the parameters According to the result, plant height, number of total branches, number of umbels, number of seeds in the main umbrella, biological yield, seed yield, harvest index, thousand fruit weight, essential oil rate and essential oil yield were changed between 24.8.0-37.3 cm, 3.65-4.78 number, 4.00-10.10 cm, 4.05-8.83 number/plant, 18.03-42.78 number/umbels, 1487.5-2550.0 kg/ha, 585.0-1413.0 kg/ha, 30.00-55.42%, 8.50-11.50 g, 0.12-0.14%, 0.074-0.188 L/ha respectively. It was concluded that chemical fertilizer and vermicompost applications in coriander cultivation increased yield and some yield criteria in semi-arid climatic conditions.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessZiraatAgricultureMaster Thesis158791679