Özyazıcı, Mehmet ArifAçıkbaş, Semih2024-12-242024-12-2420202148-23062528-858Xhttps://doi.org/10.19159/tutad.657183https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/381576https://hdl.handle.net/20.500.12604/4417Bu araştırma, ikinci ürün olarak yetiştirilen sorgum x sudanotu melezi (Sorghum bicolor x Sorghum sudanense Stapf) vesudanotu [Sorghum sudanense (Piper) Stapf] çeşitlerinde hasat zamanının bazı mineral madde içeriklerine etkisininbelirlenmesi amacıyla planlanmıştır. Araştırmada tarla denemesi, Türkiye’nin yarı kurak iklim kuşağında yer alan Diyarbakırilinde yürütülmüştür. Araştırmanın bitkisel materyalini; “Sugar Graze-II” ve “Nutri-Honey” sorgum x sudanotu meleziçeşitleri ile “Gözde-80” sudanotu çeşidi oluşturmuştur. Hasat zamanı olarak tam çiçeklenme, süt olum ve hamur olumdevreleri ele alınmıştır. Tarla denemesi, tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 4 tekrarlamalı olarakkurulmuştur. Araştırma sonucuna göre, fosfor (P), potasyum (K), kalsiyum (Ca) ve magnezyum (Mg) yönünden ele alınançeşitler arasında anlamlı farklılıklar tespit edilmiş; Nutri-Honey sorgum x sudanotu melezi mineral içeriği bakımından enzengin (% 0.35 P, % 2.11 K, % 0.56 Ca ve % 0.19 Mg) çeşidi oluşturmuştur. Hasat zamanı geciktikçe bitkilerin içerdiği P, Kve Mg miktarlarının azaldığı, Ca oranlarının ise arttığı tespit edilmiştir. İki yılın ortalaması olarak; en yüksek P (% 0.34),K (% 2.26) ve Mg (% 0.18) değerleri tam çiçeklenme devresinde, en yüksek Ca oranı ise süt olum (% 0.55) ve hamur olum(% 0.58) dönemlerinde biçilen bitkilerden elde edilmiştir. Sorgum çeşitlerine ait kaba yemlerin K yönünden hayvanlarınihtiyacını karşılamada yeterli düzeyde olduğu; P, Ca ve Mg oranlarının ise yem rasyonlarında olması gereken sınır değerinaltında olduğu belirlenmiştir. Hem çeşitler hem de hasat zamanları itibariyle kuru otun Ca/P oranı hayvan sağlığı açısındanherhangi bir risk oluşturmadığı verilerden anlaşılmıştır. Araştırma sonucunda, çeşit ve hasat zamanlarına göre K/(Ca+Mg)oranı 1.80-3.72 arasında değişim göstermiş; ortalama 2.71 K/(Ca+Mg) oranına sahip sorgum çeşitlerinin, hayvan sağlığıaçısından tetani hastalığı riski taşıdığı belirlenmiştir. Bu sonuçlara göre; kullanılan sorgum çeşitlerinden elde edilen kuruotun, tek başına kaba yem olarak kullanılması durumunda yem rasyonlarına P, Ca ve Mg içeren maddelerin ilave edilmesive/veya adı geçen bu minerallerce zengin yemlerle birlikte sorgumun hayvan beslemede kullanılması uygun olacaktır.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessZiraat Mühendisliği,ZiraatToprak BilimiArticle71475838157610.19159/tutad.657183