Çamurdan, BurakYazyyeva, Ayjemal2024-12-242024-12-242022https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=sELqxhTlFGAjsbjOuuiyCB7Ar0ThLnt5ZKt5L7K3vjUf5AgIYoVi7NFJsVHZWci7https://hdl.handle.net/20.500.12604/3307Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Ana Bilim Dalı, Bölgesel Kalkınma İktisadı Bilim DalıHidrokarbon rezervleri yönünden zengin olan Türkmenistan, 1991 yılında Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra bağımsızlığını kazanmıştır. Ülkenin SSCB'den ayrılma kararı aldığı günden bu yana ihracatının önemli bölümünü oluşturan doğal gaz ve petrol sektörünün geliştirilmesinde çeşitli adımlar atılmıştır. Özellikle kaliteli ve büyük doğal gaz rezervlerine sahip olan Türkmenistan, enerji sektöründe üretim ve ihracat potansiyeline sahiptir. Tek pazara bağlı kalmanın olumsuz neticelerini tecrübe eden Türkmenistan, Rusya'ya yeni alternatif arayışına başlamış, Çin, İran, AB ülkeleri ve Hindistan ile dengeli ilişkiler kurmuştur. Kanıtlanmış doğalgaz rezervi bakımından %10,1 oranı ile dünyada dördüncü sırada yer alan Türkmenistan, büyük pazarlara doğal gaz ihraç etmek amacıyla boru hattı projeleri geliştirmiştir. Bu projelerin bazıları halen yapım aşamasında iken, bazıları faaliyete geçmiştir. Anahtar Kelimeler: Türkmenistan, Enerji, Doğal Gaz, Petrol, Tarım, Pamuk, Enerji İlişkileri, Türkiye Türkmenistan bağımsızlıktan önce tarım ülkesi olmasından dolayı, bağımsızlıktan sonrasında da tarım sektörü ve tekstil sanayisinin gelişmesi amacıyla çalışmalar başlatmıştır. Türkmenistan dünyada büyük bir pamuk üreticisi olarak tanınmaktadır. Ülkenin toprak özellikleri ve iklim koşulları nedeniyle pamuk üretimine elverişli olması ülkede pamuk üretilmektedir. Pamuk üretimi, ülke içerisinde ekonomiye katkı ve istihdam sağladığından yoğunluk artmıştır.Turkmenistan, rich in hydrocarbon reserves, gained its independence after the collapse of the Soviet Union in 1991. Since the day the country decided to leave the USSR, various steps have been taken in the development of the natural gas and oil sector, which constitutes a significant part of its exports. Especially, Turkmenistan, which has high quality and large natural gas reserves, has a production and export potential in the energy sector. Experiencing the negative consequences of adhering to a single market, Turkmenistan started to search for a new alternative to Russia and established balanced relations with China, Iran, EU countries and India. Ranking fourth in the world in terms of proven natural gas reserves with 10,1%, Turkmenistan has developed pipeline projects to export natural gas to major markets. While some of these projects are still under construction, some of them have become operational. Key Words: Turkmenistan, Energy, Natural Gas, Petroleum, Agriculture, Cotton, Energy Relations, Türkiye Since Turkmenistan was an agricultural country before independence, it started work to develop the agricultural sector and textile industry after independence. Turkmenistan is known as a major cotton producer in the world. Due to the soil characteristics and climatic conditions of the country are suitable for cotton production, cotton is produced in the country. Cotton production has gained intensity as it contributes to the economy and provides employment within the country.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessEkonomiEconomicsMaster Thesis1168743387