Çoğaltay, NazımTürel, Abdullah2024-12-242024-12-242023https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=S2eMu1TIwY_v4mYv58xAr1c4zrkmvhK_2o64Pzgrns8WfEt6pN9fsdTcOmva85M7https://hdl.handle.net/20.500.12604/3533Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Eğitim Yönetimi Bilim DalıBu araştırma, öğretmenlerin beş büyük kişilik özellikleri, politik yetileri ve örgütsel muhalefet davranışları arasındaki ilişkiyi ve bu üç değişkenin; cinsiyet, öğrenim durumu, mesleki kıdem ve okul türüne göre değişiklik gösterip göstermediğini incelemek maksadıyla, ilişkisel desende yapılandırılmış bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Batman ili merkezinde bulunan resmi ilk ve ortaokullarında görev yapan 3670 öğretmen oluşturmaktadır. Öncelikle, örnekleme türlerinden küme örnekleme yöntemi ile veri toplama yoluna gidilmiş ancak yeter sayıda katılım sağlanmadığından 56 ilkokul ve 39 ortaokula gidilerek gönüllü öğretmenlerin katılımıyla 578 anket formu elde edilmiştir. Araştırmada, öğretmenlerin beş büyük kişilik özelliğini saptamak için Horzum, Ayas ve Padir' in (2017)Türkçe'ye uyarladığı "Beş Faktör Kişilik Ölçeği" ; örgütsel muhalefet davranışlarını değerlendirmek üzere "Örgütsel Muhalefet Ölçeği"ni Türkçe' ye çeviren Dağlı' nın (2015) ölçeği; politik yeti düzeylerini ölçmek için ise Atay(2009) tarafından Türkçe'ye uyarlanan "Politik Yeti Ölçeği" kullanılmıştır. Araştırma bulguları; öğretmen algılarının beş faktör kişilik özelliği ölçeğinin uyumluluk alt boyutunda en yüksek, nevrotiklik alt boyutunda ise en düşük düzeyde olduğunu göstermektedir. Beş faktör kişilik alt boyutlarından dışadönüklük, sorumluluk ve deneyime açıklık alt boyutlarının dikey muhalefeti; dışadönüklük ve sorumluluk alt boyutunun politik yeti alt boyutlarından sosyal beceriyi anlamlı bir biçimde yordadığı saptanmıştır. Son olarak, politik yeti alt boyutlarından sosyal ağ becerisinin dikey ve yatay muhalefeti anlamlı bir şekilde yordadığı görülebilmektedir. Anahtar Kelimeler: Beş Büyük Kişilik Özelliği, Politik Yeti, Örgütsel MuhalefetThis research investigated the relationship between teachers' five big personality traits, their political abilities and organizational opposition behaviors and the relationship between these three variables; It is a research structured in relational design in order to examine whether it varies according to gender, education level, professional seniority and school type. The universe of the research consists of 3670 teachers working in public primary and secondary schools in the city center of Batman in the 2022-2023 academic year. Data collection was done with the cluster sampling method, which is one of the sampling types, but since there was not enough participation, 56 primary schools and 39 secondary schools were visited and 578 questionnaires were obtained with the participation of volunteer teachers. In the research, the "Five Factor Personality Scale" adapted into Turkish by Horzum, Ayas, and Padir in order to determine the five major personality traits of teachers; Dağlı's scale, which translated the "Organizational Opposition Scale" into Turkish in order to evaluate organizational oppositional behaviors; to measure political competence levels, the "Political Competence Scale", which was adapted into Turkish by Atay, was used. According to the research findings; Teachers' perceptions of agreeableness, which is a sub-dimension of the five-factor personality trait, are the highest and the lowest perceptions of neuroticism. Vertical opposition of the five-factor personality sub-dimensions of extroversion, responsibility and openness to experience; It was determined that extraversion and responsibility sub-dimension significantly predicted social skill, one of the political competence sub-dimensions. It is seen that social network skill, one of the sub-dimensions of political competence, significantly predicts vertical and horizontal opposition. Keywords: Big Five Personality Traits, Political Ability, Organizational Oppositiontrinfo:eu-repo/semantics/openAccessEğitim ve ÖğretimEducation and TrainingMaster Thesis1114834835